XVIII
Sáng ngày 3, khi tôi đang lội về nhà, cảnh sát hiến binh tóm được hai
thanh niên đang sống dở chết dở vì đói và rét. Hai kẻ đào ngũ. Thuộc sư
đoàn bộ binh 59. Đây không phải là những anh lính đầu tiên bị lọt lưới hiến
binh. Từ vài tháng nay rồi, lính tráng bắt đầu bỏ hàng ngũ toán loạn. Hàng
ngày có nhiều người chuồn khỏi mặt trận, đi lạc vào vùng nông thôn, thà bỏ
mạng trong những lùm cây bụi rậm còn hơn là bị pháo đạn cày nát cơ thể.
Có thể nói là hai thanh niên này xuất hiện đúng lúc. Cho tất cả mọi người:
cho quân đội, vì quân đội muốn lấy đó làm gương, và cho thẩm phán là
người đang tìm một thủ phạm.
Người ta dẫn hai tên nhãi ranh đi dọc theo các phố. Hai chiếc đàn
pandoura cất tiếng khoa trương. Người ta ùa ra xem. Hai thằng cùng hai
viên hiến binh. Hai kẻ ăn mặc rách rưới, râu tóc xồm xoàm, quân phục tả
tơi, mặt lâu ngày không cạo, mắt lấm la lấm lét, bụng thóp lại, bước chân
ẻo lả, bị xách cổ bởi hai viên hiến binh khỏe mạnh, cường tráng, hồng hào,
ủng bóng loáng, quần là lượt, vẻ đắc thắng.
Người ra xem mỗi lúc mỗi đông, và không hiểu tại sao, có thể là vì đám
đông thường rất ngốc nghếch, họ trở nên dữ tợn, dần dần vây kín hai kẻ tù
nhân. Những nắm đấm giơ lên, những lời thoá mạ văng ra, và đất đá cũng
thế. Một đám đông là cái gì? Không là cái gì cả, chỉ là những con thú vô
hại nếu ta nhìn mắt họ mà nói chuyện. Nhưng khi tập trung lại, cho họ
đứng san sát bên nhau trong hơi người, trong mùi mồ hôi, trong hơi thở thì
nhìn mặt họ, rình rập từng lời nói của họ, dù lời nói đó có đúng hay sai,
mới thấy là họ trở thành thuốc nổ, khối bom hay một liễn xúp sẵn sàng nổ
vào mồm nếu đụng phải.
