khi tôi vào thăm Lâu đài. Và trong trang sách đầy những thói nệ đạo và
những lời nói tầm bậy tầm bạ đó, có hai câu loé sáng như đôi khuyên bằng
vàng trên đống mủ máu thối, hai câu mà Destinat đã lấy bút chì gạch dưới,
hai câu mà tôi thuộc lòng:
“Hành vi cuối cùng là hành vi đẫm máu, cho dù phần còn lại của vở hài
kịch có hay ho đến mấy. Cuối cùng thì người ta cũng đổ đất lên đầu, và như
thế mãi mãi.»
Có những lời nói làm người ta lạnh sống lưng, khiến người ta sững sờ đơ
dại. Chẳng hạn như những lời nói trên. Tôi không biết Pascal đã sống như
thế nào, vả lại tôi không quan tâm, nhưng điều chắc chắn là ông ta chắc
không đánh giá quá cao vở hài kịch mà ông ta đang nói. Thì cũng như tôi
thôi. Và có thể như Destinat. Có thể ông ấy đã phải ngậm bồ hòn làm ngọt
để rồi mất đi quá sớm những gương mặt thương yêu. Nếu không thì chắc
ông đã không bao giờ có khả năng viết lên điều đó: khi sống với sen thì
chẳng ai nghĩ đến bùn.
Tôi cầm cuốn sách trong tay và đi từ phòng này sang phòng khác. Suy
cho cùng thì phòng nào cũng như phòng nào. Đó là những gian phòng trống
trải, trần trụi. Ý tôi muốn nói là từ trước đến nay chúng vẫn luôn trần trụi,
trống trải, cảm giác như bị bỏ rơi, quên lãng, không kỷ niệm, không quá
khứ, không tiếng vọng. Trông chúng buồn như những đồ vật chưa bao giờ
được dùng đến. Chúng hơi thiếu sự va chạm, cọ xát, thiếu hơi thở con
người hà vào cửa kính, thiếu trọng lượng của những cơ thể nặng nề và mệt
nhọc trên những chiếc giường, thiếu đồ chơi của trẻ em trên những tấm
thảm, thiếu những tiếng gõ cửa hay những giọt lệ nhỏ xuống sàn nhà rồi
mất hút.
Phòng ngủ của Destinat nằm ở ngay đầu hành lang, hơi cách biệt với các
gian phòng khác, lùi sâu. Cửa phòng của Destinat thì cao hơn, khắc khổ
hơn và màu sẫm đỏ. Tôi biết ngay đó là phòng của ông ấy. Chỉ có thể ở đó
