Và đúng điều đó đã xảy ra với Clélis Destinat: mọi việc được giải quyết
trong vòng ba tuần, từ chuyến thăm đầu tiên của bác sĩ đến xẻng đất cuối
cùng của Ostrane, xẻng đất mà người đào huyệt đổ ra từ từ. “Thế tại sao lại
xẻng đất này chứ không phải là những xẻng khác?”. Một hôm tôi đã hỏi
anh này như thế. Anh ta nhìn tôi bằng đôi mắt sâu hoắm, tối sầm và trả lời:
“Vì phải để xẻng này lưu giữ trong ký ức...”. Ostrane là một người hay
chuyện và thích tạo ấn tượng. Anh ta dùng từ không đúng chỗ rồi. Dường
như tôi đã nghe câu nói này trong các vở diễn.
Lão Destinat xuất thân từ bùn đất nhưng trong thời gian năm mươi năm,
lão ta đã thành công trong việc tự cọ rửa mình bằng tiền và vàng. Lão đã
đổi đời. Lão sử dụng sáu trăm nhân công, sở hữu năm trang trại được phát
canh thu tô, tám trăm hecta rừng mênh mông là sồi và cỏ chăn nuôi, mười
tòa nhà để ở tại V. và một đống cổ phần chứ không phải rơm rác gì. Trên
đống cổ phần này mười người có thể nằm ngủ mà không phải hích tay
nhau.
Lão ta tiếp đón và được tiếp đón. Khắp nơi. Ở nhà giám mục hay nhà
tỉnh trưởng. Lão ta đã trở thành một người có máu mặt.
Tôi đã không đả động đến mẹ của Destinat. Bà ấy lại khác: Bà xuất thân
từ một thế giới tốt đẹp hơn, cũng là từ thế giới bùn đất cả nhưng không phải
từ cái thế giới làm cho bà dằn vặt, ám ảnh từ bấy lâu nay. Của hồi môn mà
bà mang đến cho chồng mình là hơn một nửa những gì ông ta giờ đang sở
hữu, thêm vào đó là một số kiểu cách thượng lưu. Rồi bà thu mình lại trong
những cuốn sách và những tác phẩm viết cho các phu nhân. Bà có quyền
đặt tên cho con trai: Bà đặt là Ange. Lão Destinat thêm Pierre vào. Lão
thấy Ange kém mạnh mẽ và thiếu nam tính. Sau đó, bà không thấy con trai
mình nữa, hoặc gần như thế. Từ những tuổi đầu với sự săn sóc của những
vú em người Anh đến thời kỳ sống nội trú ở trường trung học dành cho các
thầy tu dòng Tên, thời gian trôi qua hơn chớp mắt. Mới đây thôi người mẹ
sinh hạ một đứa bé hay khóc nhè có làn da hồng hào và đôi mắt tròn xoe.
