VIII
Còn Destinat ư? Đó lại là một chuyện khác: khi đó chúng tôi lại mù tịt
rồi. Có thể Barbe là người biết ông ta rõ nhất. Nhiều năm sau, sau một thời
gian rất lâu, bà ta đã nói với tôi. Sau vụ Áp Phe rất lâu, sau cuộc chiến rất
lâu. Tất cả mọi người đã chết, Destinat chết vào năm 21, những người khác
cũng thế, và việc lục lọi những đống tro tàn không ích lợi gì nữa rồi. Nhưng
bà ta vẫn nói với tôi. Đó là vào cuối một buổi chiều, trước ngôi nhà nhỏ của
bà, cùng với những người đàn bà góa chồng như bà - Nghiêm Trọng đã bị
một chiếc xe kéo nghiền nát vào năm 23 vì không nghe tiếng xe lao tới.
Barbe tìm thấy niềm an ủi trong chuyện trò và những thẩu rượu anh đào mà
bà mang từ Lâu đài về. Bà ta nói thế này:
“Ngay khi con bé vào ở trong nhà, người ta thấy ông thay đổi hẳn. Ông
đã bắt đầu đi dạo trong công viên như một con ong bệnh tật đi tìm mật. Dù
cho trời mưa, gió hay tuyết đi chăng nữa, ông vẫn loanh quanh luẩn quẩn
như thế. Thông thường, chẳng mấy khi ông đặt chân ra ngoài. Đi từ V. về là
ông giam mình trong phòng hoặc trong thư viện, tôi thường mang cho ông
ấy một ly nước đặt trên một chiếc khay, chứ không bao giờ cái khác, rồi
đến bảy giờ ông ăn tối. Thế thôi, có cô giáo là mọi thứ rối loạn cả lên. Ông
ấy đi tòa án về sớm hơn rồi ra công viên. Ông ngồi trên ghế băng đọc sách
hay ngắm cỏ cây rất lâu. Tôi thường bắt gặp ông đứng sát cửa sổ nhìn ra
ngoài như để tìm một cái gì đó. Còn các bữa ăn thì đến đó là cùng. Thông
thường, ông đă ăn như mèo rồi, còn giờ thì gần như không đụng vào món
gì nữa. Ông lấy tay ra hiệu cho tôi và tôi dọn mọi thứ đi. Dù sao thì người
ta cũng không thể sống bằng nước và không khí! Tôi tự bảo là một ngày
ông sẽ sóng soài trong phòng hay ở nơi khác thôi, ông sẽ khó ở, sẽ yếu đi,
sẽ ngất xỉu thôi! Không. Ông ấy chẳng làm sao cả. Chỉ có gương mặt là sâu
hoắm, nhất là hai gò má, còn môi thì mỏng hơn, trước đây môi ông đẹp lắm
