trước khi tôi lên đường; nhưng lần này anh ta có vẻ yên vị tại đây; anh
ta yên vị tại đây. Tóm lại, tôi thấy vị trí của mình bị chiếm.
Chàng trai này là người miền Vaud; cha anh ta, họ Vintzenried, là
gác cổng hoặc đội trưởng-tự xưng của lâu đài Chillon. Con trai ông
đội trưởng là thợ phụ làm tóc giả và đi khắp nơi với tư cách ấy, anh ta
đến ra mắt bà De Warens, bà tiếp đãi anh ta tử tế, như bà đón mọi
khách qua đường, nhất là những người cùng quê. Đó là một anh chàng
cao lớn nhạt nhẽo tóc vàng, người khá cân đối, mặt tầm thường vô vị,
trí óc cũng thế, nói năng như Liandre đẹp trai
, pha trộn mọi giọng
điệu, mọi thị hiếu của nghề nghiệp với câu chuyện dài dòng về số đào
hoa của anh ta; chỉ kể tên nửa số các bà hầu tước anh ta từng ngủ với,
và tự phụ là chẳng hề sửa sang đầu tóc cho các phụ nữ xinh đẹp mà lại
không sửa sang cho đầu các ông chồng của họ thêm chiếc sừng; kiêu
căng, ngu dại, dốt nát, xấc xược, tóm lại là đứa con trai tốt nhất trên
đời. Đấy là kẻ thay thế tôi trong khi tôi đi vắng và là cộng tác viên
được tặng cho tôi sau khi tôi trở về.
Ôi! Nếu những linh hồn được siêu thoát khỏi những lao lung trần
thế, từ giữa lòng ánh sáng vĩnh hằng còn nhìn thấy những gì đang diễn
ra nơi những con người, xin hãy tha tội, hỡi vong linh thân thương và
đáng kính, nếu như tôi chẳng dung thứ cho lỗi lầm của người cũng
như của tôi, nếu như tôi tiết lộ cả những lỗi này lẫn những lỗi kia
trước mắt độc giả. Tôi phải, tôi muốn chân thực đối với người cũng
như với bản thân tôi: trong việc này bao giờ người cũng mất mát ít
hơn tôi rất nhiều. Ồ! Tính cách dễ thương và dịu hiền của người, lòng
nhân hậu chân thành vô tận của người, sự trung thực và toàn bộ những
đức tính ưu tú của người chẳng chuộc lại biết mấy những yếu đuối của
người, nếu có thể gọi là yếu đuối những sai trái của riêng lý trí người!
Người chỉ có những lầm lạc chứ không phải những thói xấu; cách cư
xử của người đáng trách, nhưng tấm lòng của người bao giờ cũng
trong sáng. Xin hãy đặt cái hay và cái dở lên bàn cân, và xin hãy công
