thức này vào hóa đơn thanh toán của ông De Montaigu; và đem theo
các văn bản đó cùng nhiều văn bản khác cũng có hiệu lực như vậy, tôi
đi Paris, nóng lòng muốn sử dụng chúng. Suốt cuộc hành trình dài này,
tôi có những cuộc phiêu lưu nho nhỏ ở Côme, ở Valais và các nơi
khác. Tôi thấy rất nhiều thứ, trong đó có các đảo Borromées, lẽ ra
đáng được miêu tả. Nhưng thời gian vượt lên trước tôi, những kẻ rình
mò đang ám tôi; tôi buộc phải làm vội và làm kém cỏi một công việc
đòi hỏi tình trạng nhàn rỗi và yên bình mà tôi thiếu. Nếu có khi nào
Thượng Đế để mắt đến tôi, cuối cùng cho tôi được những tháng ngày
an tĩnh hơn, tôi sẽ sử dụng những tháng ngày ấy để tái tạo hoàn toàn,
nếu có thể, công trình này, hoặc ít ra cũng làm một bản phụ lục mà tôi
cảm thấy công trình rất cần đến
Tiếng đồn về câu chuyện của tôi đã đi trước tôi, và khi đến nơi,
tôi thấy tại các văn phòng và trong công chúng ai ai cũng tức giận về
những sự điên rồ của đại sứ. Bất chấp điều đó, bất chấp sự la ó của
công chúng tại Venise, bất chấp những chứng cứ không thể phản bác
mà tôi trình ra, tôi chẳng được thừa nhận một quyền lợi nào hết.
Chẳng được bồi thường chẳng được đền bù, thậm chí tôi còn bị phó
mặc cho đại sứ về chuyện tiền lương, và lý do duy nhất là, do không
phải người Pháp, tôi không có quyền được quốc gia che chở, và đây là
chuyện riêng giữa ông ta với tôi. Tất cả mọi người đều đồng ý với tôi
rằng tôi bị xúc phạm, thiệt hại, đen đủi; rằng đại sứ là một kẻ điên
cuồng tàn ác, bất công, và toàn bộ vụ việc này sẽ làm ông ta mãi mãi ô
danh. Nhưng sao cơ! Ông ta là đại sứ; còn tôi, thì tôi chỉ là thư ký.
Trật tự tốt đẹp, hay cái mà người ta gọi như vậy, muốn tôi không được
thừa nhận một quyền lợi nào, và tôi không được thừa nhận một quyền
lợi nào. Tôi tưởng rằng cứ la ó mãi và công khai đánh giá kẻ điên đó
như ông ta đáng được đánh giá, cuối cùng người ta sẽ bảo tôi im
miệng; và đó là điều tôi chờ đợi; quyết tâm chỉ tuân theo sau khi người
ta phán quyết. Nhưng khi đó không có bộ trưởng ngoại giao. Mọi
