vui vẻ quá bình thản nên không giả bộ, và đó chỉ là một đối lực do
chính lý trí cung cấp để bù lại sự buồn thảm của tình trạng mình. Bà
chỉ nằm liệt giường hai ngày cuối và không ngừng trò chuyện bình
tĩnh với tất cả mọi người. Cuối cùng, không nói nữa, và đã ở tình trạng
vật vã hấp hối, bà trung tiện một tiếng to. “Được! Bà vừa trở mình vừa
nói, đàn bà trung tiện thì chưa chết.” Đó là những tiếng cuối cùng bà
thốt lên.
Bà đã di tặng một năm tiền công cho các gia nhân bậc thấp;
nhưng vì không có tên trong sổ lương, nên tôi không được gì hết. Tuy
nhiên bá tước De la Roque sai phát cho tôi ba mươi franc, và để lại
cho tôi bộ y phục mới đang mặc trên người, mà Lorenzi định lột của
tôi. Thậm chí ông còn hứa tìm việc làm cho tôi, và cho phép tôi đến
thăm ông. Tôi đến hai hoặc ba lần, song không thể nói chuyện được
với ông. Tôi dễ nản, tôi không quay lại nữa. Các vị sẽ thấy ngay là tôi
sai lầm.
Giá mà tôi đã nói hết những gì phải nói về thời gian ở nhà bà De
Vercellis! Nhưng, mặc dù tình hình bên ngoài của tôi vẫn như cũ, tôi
ra khỏi nhà bà không giống như khi tôi bước vào. Tôi mang theo hồi
ức dài lâu về tội ác và gánh nặng không chịu nổi của những ân hận,
sau bốn mươi năm, còn đè trĩu lương tâm tôi, và cảm nghĩ cay đắng về
điều đó chẳng hề dịu bớt mà tôi càng già đi thì càng gay gắt hơn. Ai
nghĩ rằng lỗi lầm của một đứa trẻ có thể có những hậu quả ác nghiệt
đến thế? Chính vì những hậu quả rất có thể xảy đến này mà lòng tôi
không sao nguôi khuây nổi. Có lẽ tôi đã làm cho một cô gái dễ mến,
lương thiện, đáng quý trọng, và chắc chắn là hơn tôi rất nhiều, phải
chết trong ô nhục và khốn cùng.
Việc giải tán một gia đình khó mà không kéo theo đôi chút lộn
xộn trong nhà, và thất lạc nhiều thứ: tuy nhiên, vì các gia nhân trung
thành và vợ chồng Lorenzi cẩn thận, nên không thiếu một thứ gì trong
mục lục tài sản. Chỉ riêng cô Pontal mất một dải ruy băng đã cũ màu
hồng và bạch ngân. Rất nhiều thứ giá trị hơn ở vào tầm tay tôi; chỉ
