Ở chủng viện có một tu sĩ đáng nguyền rủa thuộc dòng Thánh
Vincent de Paul, hắn tán tỉnh tôi, và khiến tôi ghê sợ tiếng Latin, mà
hắn định dạy tôi. Hắn có mái tóc bẹt, nhờn và đen, một bộ mặt da bánh
mật, giọng nói như trâu rống, ánh mắt cú mèo, thay cho râu là lông lợn
lòi; nụ cười của hắn cay chua; chân tay hắn cử động như ròng rọc của
hình nộm; tôi đã quên cái tên khả ố của hắn; nhưng bộ mặt ghê gớm
và thớ lợ thì vẫn nhớ, và tôi khó hồi tưởng nó mà không rùng mình.
Tôi ngỡ như giờ đây còn gặp hắn trong hành lang, ân cần chìa chiếc
mũ trùm vuông cáu bẩn để ra hiệu cho tôi vào phòng hắn, còn gớm
guốc với tôi hơn ngục tối. Xin hãy xét đoán sự tương phản giữa một
thầy dạy như thế đối với đồ đệ của một tu sĩ thuộc cung đình!
Nếu tôi ở dưới quyền định đoạt của con quái vật này hai tháng,
thì tôi tin chắc rằng mình sẽ phát điên. Nhưng ông Gros nhân hậu,
nhận thấy tôi buồn bã, không ăn, gầy đi, đoán được lý do khiến tôi sầu
não; điều này chẳng khó. Ông đưa tôi ra khỏi móng vuốt của con thú,
và, do một sự tương phản còn rõ rệt hơn nữa, giao tôi cho người hiền
dịu nhất trong những con người: đó là một tu sĩ trẻ miền Faucigny, tên
là ông Gâtier, đang kỳ tu học, và do chiều ý ông Gros, và tôi cho là do
sự nhân từ, rất sẵn lòng lấy vào việc học hành của mình thời gian
hướng dẫn việc học hành cho tôi; tôi chưa từng thấy diện mạo nào
đáng cảm động như diện mạo ông Gâtier. Tóc ông vàng, còn chòm râu
ngả sang hung đỏ. Ông có tư thái thường thấy ở người dân tỉnh ông,
tất cả đều che giấu nhiều tài trí dưới một vẻ ngoài thô nặng; nhưng
điều thực sự nổi bật ở ông là một tâm hồn đa cảm, thân ái, giàu yêu
thương. Trong đôi mắt xanh to có sự hòa trộn của dịu dàng, trìu mến
và buồn rầu, khiến người ta không thể nhìn thấy ông mà không quan
tâm đến ông. Qua ánh nhìn, qua giọng điệu của người trẻ tuổi tội
nghiệp ấy, có thể nói ông biết trước vận mệnh mình, và cảm thấy mình
sinh ra để bất hạnh.
