tôi thời thơ ấu, và hình như còn về một nguyên nhân nào khác, thầm
kín hơn và mạnh hơn tất cả những điều trên. Khi ao ước cháy bỏng về
cái cuộc sống hạnh phúc và êm dịu đang trốn chạy tôi và tôi sinh ra là
để cho nó, đến làm trí tưởng tượng của tôi bốc lửa, thì bao giờ cuộc
sống ấy cũng cố định ở miền Vaud, gần bên hồ, tại những miền quê
xinh đẹp. Tôi nhất định cần một vườn cây án quả bên bờ hồ ấy, chứ
không phải một hồ nào khác; tôi cần một người bạn tin cẩn, một phụ
nữ dễ thương, một con bò và một chiếc thuyền nhỏ. Tôi sẽ chỉ hưởng
một hạnh phúc mỹ mãn trên trần gian khi có được tất cả những điều
trên. Giờ đây tôi cười sự ngây ngô của mình khi đến xứ sở này nhiều
lần duy chỉ để kiếm tìm hạnh phúc tưởng tượng ấy. Bao giờ tôi cũng
kinh ngạc thấy ở đó những cư dân, nhất là phụ nữ, có tính cách khác
hẳn tính cách mình kiếm tìm ở đó. Tôi thấy điều này có vẻ thiếu nhất
quán biết mấy! Với tôi xứ sở và dân chúng sống trên xứ sở ấy dường
như không phải được tạo ra cho nhau.
Trong chuyến đi Vevey ấy, dọc theo bờ hồ đẹp đẽ, tôi buông mình
vào nỗi u sầu dịu dàng nhất. Con tim tôi hăng hái lao tới muôn vàn
hạnh phúc thơ ngây: tôi mủi lòng, tôi thở dài, và khóc như một đứa
trẻ. Biết bao lần, dừng lại để khóc cho thoải mái, ngồi trên một tảng đá
to, tôi đã thích thú nhìn những giọt lệ của mình rơi xuống nước!
Tại Vevey tôi đến ở quán La Clef, và suốt hai ngày ở lại đó không
thăm một ai, tôi đem lòng yêu mến thành phố này, một tình yêu đã
theo tôi trong mọi chuyến đi, và đã khiến cho cuối cùng tôi đặt các
nhân vật tiểu thuyết của mình
tại đó. Tôi sẵn lòng bảo với những ai
có khiếu thẩm mỹ và đa cảm rằng: Hãy đến Vevey, hãy thăm miền ấy,
hãy quan sát phong cảnh, hãy dạo chơi trên hồ, và hãy nói xem tạo hóa
đã chẳng làm nên xứ sở đẹp đẽ này cho một Julie, cho một Claire và
cho một Saint-Preux hay sao; nhưng xin đừng tìm kiếm họ ở đó. Tôi
trở lại câu chuyện của mình.
