chẳng biết ông có lầm về điểm này hay không. Mục sư Perret được coi
như người kế tục ông. Điều tôi biết, là khí chất lạnh lùng của người
thiếu phụ này, lẽ ra phải bảo vệ cho bà khỏi hệ thống nguyên lý ấy, lại
là điều sau này ngăn cản bà từ bỏ nó. Bà không thể quan niệm được
người ta lại cho là hết sức quan trọng điều mà với bà chẳng hề quan
trọng. Bà không bao giờ tôn vinh bằng danh xưng đức hạnh một sự
kiêng nhịn rất ít khó khăn đối với mình.
Vậy là bà chẳng mấy lợi dụng nguyên lý sai trái này cho chính
mình; nhưng bà lợi dụng nó cho người khác, và làm vậy nhờ một
phương châm gần như cũng sai trái như thế, nhưng phù hợp hơn với
sự nhân hậu của con tim bà. Bà luôn tin rằng không gì gắn bó một
người đàn ông với một người đàn bà nhiều như sự chiếm hữu, và mặc
dù bà chỉ yêu mến bạn bè bằng tình bạn, nhưng đó là một tình bạn rất
trìu mến, thành thử bà sử dụng mọi phương kế tùy thuộc ở mình để
gắn bó họ với mình mạnh mẽ hơn. Điều phi thường là hầu như bao giờ
bà cũng thành công. Bà thực sự rất dễ thương thành thử người ta sống
với bà càng thân mật, thì lại càng tìm thấy những lý do mới để yêu bà.
Một điều khác đáng được lưu ý là sau lần yếu đuối đầu tiên thì bà hầu
như chỉ ưu ái những kẻ bất hạnh; những người vẻ vang hiển hách tất
thảy đều mất công vô ích bên bà: nhưng một người mà khởi đầu bà
thương xót thì phải rất ít dễ thương nếu kết thúc bà không yêu người
ấy. Khi bà có những lựa chọn ít xứng với mình, thì không hề do những
khuynh hướng thấp kém, vốn chẳng bao giờ tiếp cận được con tim cao
quý của bà, duy nhất đó chỉ vì con tim quá hào hiệp, quá nhân văn,
quá ân cần, quá mẫn cảm, mà không phải bao giờ bà cũng chỉ huy với
nhận định đủ chính xác.
Nếu vài nguyên lý sai trái đã khiến bà lầm lạc, thì bà có biết bao
nhiêu nguyên lý tuyệt diệu mà bà không bao giờ từ bỏ! Bà chuộc lại
những yếu đuối bằng bao nhiêu đức hạnh, nếu có thể gọi bằng cái tên
yếu đuối những lầm lẫn trong đó nhục cảm có phần rất ít! Cũng người
đàn ông lừa dối bà về một vấn đề lại dạy bà ngàn vấn đề khác một
