người đảm nhận cung ứng cho việc đó. Vậy là tôi hoàn toàn giúp việc
bà Dupin và ông De Francueil. Điều này chẳng khiến tôi thật phong
lưu; vì, với tám đến chín trăm franc một năm trong hai năm đầu, tôi
chỉ tạm có để chi dùng cho những nhu cầu đầu tiên, do buộc phải ở
gần họ, trong một phòng trọ có sẵn đồ đạc, tại một khu phố khá đắt đỏ,
và trả tiền thuê một nhà khác ở cuối Paris, mãi trên phố Saint-Jacques,
nơi mà bất kể thời tiết ra sao, hầu như tối nào tôi cũng về ăn bữa đêm.
Chẳng bao lâu tôi quen nếp thậm chí thấy ưa thích công việc mới. Tôi
chuyên tâm vào môn hóa. Tôi cùng ông De Francueil theo học nhiều
với ông Rouelle, và chúng tôi bắt đầu viết nguệch ngoạc tàm tạm
chẳng hay cũng chẳng dở về môn khoa học mà chúng tôi chỉ vừa mới
nắm được các nguyên lý. Vào năm 1747 chúng tôi đến ở qua mùa thu
tại Touraine, trong lâu đài Chenonceaux, thuộc hoàng gia, trên sông
Cher, do Henri đệ nhị xây dựng cho Diane de Poitiers, ta còn thấy dấu
hiệu của bà tại đó, còn giờ đây lâu đài thuộc sở hữu của ông Dupin,
tổng giám thu tài chính. Mọi người vui chơi rất nhiều tại nơi chốn đẹp
đẽ này; ăn uống toàn cao lương mỹ vị; tôi béo ra như một thầy tu. Họ
chơi nhạc rất nhiều. Tôi sáng tác nhiều khúc tam ca, đầy một sự hài
hòa khá phong phú, mà có lẽ tôi sẽ lại nói đến trong phần phụ lục, nếu
như tôi làm một phụ lục. Mọi người diễn hài kịch. Tôi làm, trong
mười lăm ngày, một vở ba hồi, nhan đề Sự đính ước liều lĩnh, sẽ thấy
trong số giấy tờ của tôi, và chỉ có giá trị ở chỗ rất vui. Tôi sáng tác
những tiểu phẩm khác, trong đó có một tiểu phẩm bằng thơ, nhan đề
Lối nhỏ Sylvie, lấy tên một con đường nhỏ của khuôn viên men theo
sông Cher, và tất cả những điều trên được thực hiện mà không gián
đoạn công việc của tôi về hóa học, và công việc tôi làm với bà Dupin.
Trong khi tôi mập ra tại Chenonceaux, thì Thérèse tội nghiệp của
tôi cũng mập ra ở Paris theo một cách khác, và khi trở về, tôi thấy
công trình của mình phát triển hơn mình tưởng. Điều này, xét tình thế
của tôi, có thể đẩy tôi vào một cảnh cực kỳ khó khăn, nếu như các bạn
cùng ăn không cung cấp cho tôi phương kế duy nhất có thể giúp tôi gỡ
