phải bà sẽ hưởng những tiếng thở dài đầu tiên và cuối cùng của con
tim tôi.
Từ khi sống ở nhà bà Dupin, tôi đã luôn bằng lòng với số phận
mình, tuy không bỏ qua mong muốn thấy số phận ấy khá hơn lên. Việc
bà cùng ông De Francueil tăng lương cho tôi là hoàn toàn tự ý hai
người. Năm nay, ông De Francueil, ngày càng mến tôi, nghĩ đến
chuyện giúp cho tôi được phong lưu hơn và có một vị thế bớt bấp
bênh, ông là tổng giám thu tài chính. Ông Dudoyer, thủ quỹ của ông,
đã già, giàu có, và muốn về hưu. Ông De Francueil tặng tôi chỗ làm
này, và để đủ sức thực hiện, tôi đến nhà ông Dudoyer mấy tuần lễ để
được chỉ dẫn những điều cần thiết. Nhưng, hoặc tôi ít có tài cho công
việc ấy, hoặc Dudoyer, hình như muốn cho một người khác kế nhiệm
mình, không có thiện ý bảo ban tôi, nên tôi lĩnh hội chậm và kém
những hiểu biết mà mình cần, và toàn bộ trật tự của những sổ sách kế
toán bị cố tình làm cho rắc rối khó hiểu, chẳng bao giờ vào hẳn được
đầu óc tôi. Tuy nhiên, dẫu không nắm được tinh túy của nghề, tôi vẫn
hiểu được sự vận hành thông thường đủ để có thể thực thi đâu ra đấy.
Thậm chí tôi bắt đầu làm nhiệm vụ; tôi ghi chép sổ sách và giữ quỹ;
tôi giao và nhận tiền, biên lai, và mặc dù tôi vừa ít ham thích vừa ít có
tài đối với nghề này, song sự chín chắn về tuổi tác bắt đầu khiến tôi
khôn ngoan ra, tôi quyết định khắc phục nỗi chán ghét để toàn tâm
toàn ý với công việc. Rủi thay, khi tôi bắt đầu có đà, thì ông De
Francueil có một chuyến đi ngắn, trong thời gian đó tôi đảm trách quỹ,
khi ấy chỉ có khoảng hăm nhăm cho đến ba chục ngàn franc. Những
ưu tư, áy náy do số tiền được ủy thác khiến tôi cảm thấy mình không
hề hợp với chức thủ quỹ, và tôi tin rằng sự lo lắng bồn chồn khi ông
De Francueil vắng mặt góp phần vào trận ốm của tôi sau khi ông về.
Ở phần Một tôi đã kể là tôi sinh ra quặt quẹo ngắc ngoải. Một dị
tật ở bàng quang khiến trong những năm đầu đời tôi mắc chứng bí tiểu
gần như liên miên, và cô Suzon, chăm sóc tôi, vất vả không tưởng
tượng nổi để giữ cho tôi sống sót. Ấy thế mà cô làm được; cuối cùng
