cũng như về những sự chăm sóc của chúng tôi đối với anh suốt thời
gian trạng thái này tồn tại.
Sự cố ấy chẳng khỏi gây ồn ào, và quả thực có lẽ là một giai thoại
tuyệt diệu, sự tàn nhẫn của một cô gái Nhà hát Nhạc kịch có thể làm
một người đàn ông chết vì tuyệt vọng. Mối tình si đẹp đẽ khiến
Grimm hợp thời thượng; chẳng bao lâu anh được coi như một hiện
tượng phi phàm về tình yêu, về tình bạn, về tình quyến luyến đủ kiểu
loại. Dư luận này làm cho anh được đông đảo mọi người mến chuộng,
đón mừng và vì thế làm anh xa cách tôi, người xưa nay đối với anh chỉ
là bạn bất đắc dĩ. Tôi thấy anh sắp hoàn toàn rời khỏi tôi, vì tất cả
những tình cảm mãnh liệt được anh phô trương là những tình cảm mà
tôi có với anh một cách ít ồn ào hơn. Tôi rất vui mừng khi anh thành
công trong xã hội, nhưng tôi những muốn anh đừng thành công mà
quên bạn. Một hôm tôi bảo anh: “Grimm, anh nhãng bỏ tôi; tôi tha thứ
cho anh điều đó. Khi nào niềm say sưa ban đầu của những thành công
ồn ào hết tác dụng, và anh cảm thấy sự trống rỗng của chúng, tôi hy
vọng anh sẽ quay về với tôi, và anh sẽ vẫn gặp lại tôi. Còn bây giờ,
anh cứ tự nhiên; tôi để anh tự do, và tôi chờ anh.” Anh bảo là tôi có lý,
vì vậy anh thích ứng, và thật thoải mái, đến mức tôi chỉ còn gặp anh
cùng với bạn bè chung của cả hai mà thôi.
Điểm hội họp chính của chúng tôi, trước khi Grimm cũng thân
với bà D’Épinay như về sau này, là nhà của nam tước D’Holbach. Vị
gọi là nam tước này xuất thân gia đình mới phất, được hưởng một tài
sản khá lớn, mà anh sử dụng một cách cao nhã, tiếp đón giới văn nhân
cùng những người có giá trị, và nhờ học vấn cùng tri thức, giữ vững vị
trí của mình giữa những người đó. Ket giao từ lâu với Diderot, anh đã
nhờ Diderot giới thiệu để tìm kiếm tôi, trước cả khi tên tuổi tôi được
biết đến. Một mối hiềm kỵ tự nhiên ngăn cản tôi đáp lại những sự ngỏ
ý trước của anh trong một thời gian dài. Một hôm anh hỏi tôi lý do, tôi
trả lời: “Anh quá giàu.” Anh kiên gan và cuối cùng chiến thắng. Nỗi
