mang những bản thảo này đến Ermitage với ý định tận dụng, và đó là
công trình đầu tiên tôi định dành thời gian rỗi rãi để làm.
Tôi đang nghiền ngẫm một công trình thứ ba, ý tưởng về công
trình nhờ ở những quan sát chính bản thân, và tôi tự cảm thấy càng
can đảm tiến hành vì có lý do để hy vọng làm ra một tác phẩm thực sự
hữu ích cho mọi người, thậm chí một trong những tác phẩm hữu ích
nhất có thể tặng cho họ, nếu như việc thực hiện đáp ứng xứng đáng kế
hoạch tôi đã vạch ra cho mình. Người ta đã nhận xét thấy phần đông
mọi người, trong cuộc sống, nhiều khi không giống với bản thân họ,
và dường như biến đổi thành những con người khác hẳn. Chẳng phải
để xác lập một điều được biết rõ như vậy mà tôi định viết một cuốn
sách: tôi có một mục tiêu mới hơn thậm chí quan trọng hơn; đó là tìm
kiếm nguyên nhân của những biến thiên ấy, và chuyên chú vào những
biến thiên phụ thuộc ở chúng ta, để chỉ ra chúng có thể được bản thân
ta điều khiển như thế nào, để khiến ta thành tốt hơn và vững tin ở ta
hơn. Bởi chắc chắn rằng, với con người chính trực thì cưỡng lại những
ham muốn đã hình thành hẳn hoi rồi, và phải khắc phục, thì vất vả hơn
là phòng ngừa, thay đổi hoặc biến cải cũng những ham muốn ấy từ
ngọn nguồn của chúng, nếu như có thể lần ngược lên đến ngọn nguồn.
Một người bị cám dỗ cưỡng lại một lần vì anh ta mạnh và thất bại lần
khác vì anh ta yếu; giả sử anh ta vẫn là con người như trước đó, thì
anh ta không thất bại.
Trong khi thăm dò ở bản thân mình, trong khi tìm kiếm ở người
khác xem những cách hiện hữu khác nhau ấy liên quan đến cái gì, tôi
thấy chúng phụ thuộc phần lớn vào ấn tượng trước đó về các vật thể
bên ngoài, và chúng ta, bị các giác quan và khí quan của mình biến cải
liên tục, chúng ta đưa vào ý tưởng của mình, cảm nghĩ của mình, ngay
cả hành động của mình, ảnh hưởng của những biến cải đó, mà không
nhận thấy. Những chiêm nghiệm hiển nhiên và rất nhiều mà tôi đã thu
thập vượt lên mọi tranh cãi, và do những căn nguyên vật chất của
