mình phán xét, cũng không dám nói về chuyện tình tứ phong nhã, do
quá rụt rè, và sợ sự lố bịch của một lão già tình tứ hơn sợ cái chết;
ngoài ra ý tưởng này không bao giờ đến với tôi khi ở bên bà D’Épinay,
và có lẽ sẽ không đến với tôi một lần nào trong đời, dù tôi có sống cả
đời bên bà: không phải tôi ghét gì con người bà; ngược lại, có lẽ tôi
quá yêu mến bà với tư cách bạn bè, nên không thể yêu mến bà với tư
cách tình lang. Tôi cảm thấy vui thích khi gặp bà, trò chuyện với bà.
Sự đàm đạo của bà, mặc dù khá thú vị trong nhóm, lại khô khan trong
cảnh riêng tư; sự đàm đạo của tôi, chẳng hoa mỹ hơn, không giúp bà
được nhiều. Hổ thẹn vì một tình trạng im lặng quá lâu, tôi ra sức làm
cho cuộc đàm thoại thêm mặn mà; và mặc dù điều đó thường làm tôi
mệt mỏi, song không bao giờ khiến tôi chán ngán. Tôi rất vui được
chăm sóc bà những việc nho nhỏ, được trao cho bà những nụ hôn
mang tình anh em mà dường như đối với bà cũng chẳng nhiều nhục
cảm hơn: tất cả chỉ có vậy. Bà rất gầy, rất trắng, ngực phẳng lì. Chỉ
riêng khiếm khuyết này đủ làm tôi nguội lạnh: con tim tôi cũng như
nhục cảm của tôi không bao giờ có thể thấy một phụ nữ ở ai đó không
có vú, và những nguyên nhân khác chẳng cần nói ra luôn khiến tôi
quên mất giới tính của bà khi ở gần bà.
Do đã quyết định như vậy về một sự phụ thuộc cần thiết, tôi chịu
phụ thuộc không chống cự, và thấy ít nặng nề hơn mình dự liệu, ít ra
trong năm đầu tiên. Bà D’Épinay, bình thường thì gần như cả mùa hè
ở miền quê, mùa hè này chỉ ở đó một phần, hoặc vì công việc giữ bà
lại Paris nhiều hơn, hoặc vì Grimm vắng mặt khiến bà thấy việc lưu
trú tại Chevrette kém thú vị. Tôi lợi dụng những khoảng thời gian bà
không về, hoặc khách của bà rất đông, để vui hưởng trạng thái cô đơn
ẩn dật cùng với Thérèse hiền lành của tôi và mẹ cô, sao cho mình cảm
nhận thật rõ giá trị của trạng thái này. Mặc dù từ vài năm nay, tôi về
miền quê khá thường xuyên, song hầu như không hưởng cảnh quê, và
những chuyến đi ấy, bao giờ cũng đi cùng những con người tự phụ,
