cầu, buộc tôi phải có nghĩa vụ đối xử với tác giả một cách tôn trọng.
Cuối cùng tôi quyết định điều mà tôi thấy hợp lễ nhất, đúng đắn nhất,
hữu ích nhất. Đó là đưa ra các ý tưởng của tác giả và các ý tưởng của
tôi một cách riêng biệt, và, để làm như vậy, thì tham dự vào các kiến
giải của ông, giải thích chúng, mở rộng chúng, không quản điều gì để
làm cho các kiến giải ấy đáng giá toàn bộ giá trị của chúng.
Vậy công trình của tôi phải gồm hai phần hoàn toàn tách biệt:
một phần, dành để trình bày theo cách tôi vừa nói những kế hoạch
khác nhau của tác giả; ở phần kia, chỉ nên ra mắt sau khi phần Một đã
gây tác động, tôi sẽ đưa ra đánh giá của mình về cũng những kế hoạch
ấy: điều này, tôi thú thật, đôi khi có thể khiến những kế hoạch đó gặp
phải số phận bài sonnet
trong Kẻ ghét đời. Mở đầu toàn tác phẩm
phải là cuộc đời tác giả, về phần này tôi đã thu thập được những tư
liệu khá tốt, mà tôi hài lòng là đã không làm hỏng khi sử dụng. Tôi
từng gặp gỡ tu sĩ De Saint-Pierre chút ít khi ông đã già, và lòng tôn
kính của tôi đối với hương hồn ông đảm bảo rằng xét cho kỹ, bá tước
sẽ không bất mãn về cách tôi đối xử với người họ hàng của mình.
Tôi thực hiện tiểu luận về Hòa bình vĩnh cửu, tác phẩm quan
trọng nhất và được dụng công nhiều nhất trong tất cả các tác phẩm của
bộ sưu tập, và trước khi đi vào những suy tư của mình, tôi có can đảm
đọc hết những gì tu sĩ đã viết về đề tài rất hay này, không bao giờ chán
nản vì những sự dài dòng và những điều lặp lại. Công chúng đã xem
tác phẩm trích dẫn ấy, bởi thế tôi không có gì phải nói về nó. Còn về
sự đánh giá của tôi, thì chưa được in ra, và tôi chẳng biết liệu nó có
được in hay không; nhưng nó được thực hiện đồng thời với tác phẩm
trích dẫn. Từ đó tôi chuyển sang Hội nghị tôn giáo đa chiều, hay là sự
đa dạng của những lời khuyên, được viết dưới thời Nhiếp chính, để
ủng hộ nền cai trị mà ngài Nhiếp chính đã chọn, và tác phẩm khiến tu
sĩ De Saint-Pierre bị đuổi khỏi Viện Hàn lâm Pháp, vì vài điều chống
lại nền cai trị trước đó, làm cho nữ công tước Du Maine và Hồng y
