Trở về Paris, đến lượt anh muốn làm Diderot vui, và thế là phe
nhóm Holbach biết được rằng tôi thực sự muốn qua mùa đông tại
Ermitage. Sự kiên trì này, mà họ không sao hình dung nổi, khiến họ
chưng hửng, và trong khi chờ đợi nghĩ ra trò quấy nhiễu nào khác để
khiến nơi lưu trú thành khó chịu
đối với tôi, họ biệt phái, qua
Diderot, vẫn anh chàng Deleyre, con người thoạt tiên thấy những việc
tôi đề phòng thật đơn giản, cuối cùng lại thấy chúng không nhất quán
với các nguyên lý của tôi, và chẳng những nực cười mà còn tệ hơn,
trong những bức thư đầy những lời cợt nhạo chua chát, và khá châm
chọc để tôi bị xúc phạm, nếu như khí chất của tôi hướng sang phía đó.
Nhưng lúc này, thấm đẫm những tình cảm yêu thương và trìu mến, và
do không thể có một tình cảm nào khác, tôi chỉ thấy những lời châm
biếm cay chua ấy là câu nói khôi hài, và mang tính vui đùa, trong khi
bất kỳ ai khác chắc cũng thấy là ngông cuồng và quá đáng.
Nhờ cảnh giác và chu đáo, tôi bảo vệ được khu vườn kỹ đến mức,
mặc dù mùa quả năm ấy gần như hỏng, song thu hoạch lại gấp ba
những năm trước, và thật sự tôi không nề hà điều gì để giữ gìn, thậm
chí hộ tống những chuyến đưa quả đến La Chevrette và Épinay, thậm
chí tự vác giỏ, và tôi còn nhớ là dì và tôi khiêng một giỏ thật nặng,
suýt nữa thì quỵ xuống, thành thử buộc lòng cứ đi mươi bước lại phải
nghỉ, và mồ hôi đầm đìa khi đến nơi.
Khi thời tiết xấu bắt đầu cầm chân tôi, tôi định trở về với những
công việc quanh quẩn trong nhà; tôi không sao làm nổi. Đâu đâu tôi
cũng chỉ thấy hai cô bạn dễ thương, chỉ thấy anh bạn của các nàng,
những người thân cận các nàng, miền đất các nàng cư ngụ, chỉ thấy
những vật thể do trí tưởng tượng của tôi sáng tạo ra hay tô điểm cho
đẹp lên vì các nàng. Tôi không còn một lúc nào tỉnh táo, cơn mê sảng
không rời tôi nữa. Sau rất nhiều cố gắng vô bổ để gạt ra xa mình tất cả
những hư cấu ấy, cuối cùng tôi hoàn toàn bị chúng quyến rũ, và chỉ
