nhau, trò chuyện về tình yêu của chúng tôi, về bổn phận của chúng tôi,
về anh bạn của chúng tôi, về những dự định trong sạch của chúng tôi,
trong khuôn viên, đối diện căn hộ của bà D’Épinay, dưới cửa sổ nhà
bà, tại đó, bà không ngừng quan sát chúng tôi, và cho là mình bị thách
thức, bà để cho cõi lòng, nhờ con mắt nhìn, mà thỏa thuê công phẫn và
điên giận.
Hết thảy phụ nữ đều có nghệ thuật che giấu nỗi điên giận, nhất là
khi nỗi điên giận ấy mãnh liệt. Bà D’Épinay, dữ dội, nhưng chín chắn,
đặc biệt cao cường về nghệ thuật này. Bà giả vờ không thấy gì hết,
không nghi ngờ gì hết, và trong khi gia tăng chăm sóc, ân cần, gần như
trêu ghẹo tôi, thì đồng thời bà cố tình dồn lên cổ em chồng những thủ
đoạn bất chính, và những biểu hiện của một sự khinh miệt mà dường
như bà định truyền sang cho tôi. Ta thừa biết bà chẳng thành công;
nhưng tôi vô cùng khổ sở. Bị những tình cảm trái ngược giằng xé, vừa
cảm động trước sự ân cần vồn vã của bà, tôi vừa khó kiềm chế được
nỗi tức giận khi thấy bà khiếm nhã với bà D’Houdetot. Tính tình dịu
dàng như thiên thần khiến bà D’Houdetot chịu đựng tất cả không phàn
nàn, thậm chí không oán hận gì hơn. Vả chăng bà thường rất lơ đãng,
và bao giờ cũng rất ít nhạy cảm với những trò này, nên phần nửa thời
gian bà chẳng nhận ra.
Tôi hết sức bận tâm với đam mê của mình, thành thử, do chẳng
thấy gì ở Sophie (đó là một trong những tên gọi của bà D’Houdetot),
thậm chí tôi không để ý thấy mình đã trở thành trò cười cho cả nhà và
những người khách bất chợt. Trong số khách này có nam tước
D’Holbach, người mà theo tôi biết, chưa từng đến La Chevrette. Nếu
khi ấy tôi cũng hoài nghi như về sau đã trở nên hoài nghi, chắc tôi sẽ
rất ngờ bà D’Épinay sắp xếp chuyến đi ấy để tặng anh ta món quà thú
vị là được xem Người công dân si tình. Nhưng khi đó tôi thật ngu đần,
thành thử chẳng thấy ngay cả những gì rành rành trước mắt toàn thiên
hạ. Tuy nhiên, toàn bộ sự xuẩn ngốc của tôi cũng không ngăn cản tôi
thấy Nam tước có vẻ hài lòng hơn, vui vẻ hơn bình thường. Thay vì
