mạnh cần thiết để chịu đựng bao nhiêu điều bất như ý. May thay, anh
bạn hào hiệp ấy chẳng để tôi phải khổ tâm lâu; anh không quên tôi, bất
chấp cơn bệnh, và tôi sớm được chính anh cho biết là tôi đã phán đoán
quá nặng nề về tình cảm và về tình trạng của anh. Nhưng đã đến lúc
nói đến cuộc đại biến động trong vận mệnh của tôi, nói đến thảm họa
đã chia cuộc đời tôi thành hai phần hết sức khác biệt, và từ một
nguyên nhân rất nhẹ nhàng đã đưa tới những kết quả rất ghê gớm.
Một hôm, bà D’Épinay cho người đến tìm tôi, giữa lúc tôi chẳng
hề nghĩ đến điều ấy. Khi bước vào, tôi nhận thấy trong mắt và trong
thái độ của bà một vẻ bối rối càng khiến tôi ngạc nhiên hơn vì vẻ đó
không bình thường chút nào đối với bà, trên đời này không ai biết điều
khiển gương mặt và các động tác giỏi hơn bà. Bà bảo tôi: “Bạn ạ, tôi
đi Genève đây; tình trạng phổi tôi không tốt, sức khỏe tôi suy nhược
đến mức tôi phải đình lại mọi việc, để đi gặp và hỏi ý kiến Tronchin.”
Quyết định này, hết sức đột ngột và vào lúc thời tiết xấu bắt đầu, càng
khiến tôi kinh ngạc hơn vì ba mươi sáu giờ trước tôi vừa tạm biệt bà
mà chẳng thấy nói gì. Tôi hỏi bà sẽ đem ai theo. Bà bảo sẽ đem theo
con trai và ông De Linant, rồi bà hờ hững nói thêm: “Còn anh, anh bạn
bẳn tính khó gần của tôi, anh cũng đi chứ?” Vì không nghĩ là bà nói
một cách nghiêm túc, khi biết rằng bước vào mùa này tôi chỉ gọi là hơi
có thể ra khỏi phòng, tôi bèn bông đùa về sự hữu ích của một người
ốm tháp tùng một người ốm khác; bản thân bà cũng có vẻ không đề
nghị thực sự, và chuyện không được bàn đến nữa. Chúng tôi chỉ còn
nói về những sự chuẩn bị cho chuyến đi, mà bà lo toan rất hăng hái,
quyết lên đường sau mười lăm ngày nữa.
Chẳng cần sáng suốt lắm tôi mới hiểu rằng chuyến đi này có một
lý do bí mật mà người ta không nói với tôi. Điều chỉ là bí mật với
riêng tôi trong cả nhà, thì ngay hôm sau được Thérèse phát hiện, do
Tessier, người quản gia tiết lộ với cô, người này biết được qua chị hầu
phòng. Mặc dù tôi không phải giữ bí mật này cho bà D’Épinay, bởi
chẳng phải bà cho tôi biết về nó, nhưng nó liên quan quá nhiều đến
