thích ở tuổi của mình; nhưng, qua một số lời bà nói với Thérèse, tôi
cho rằng đã khiến bà tò mò; nếu là như vậy, và nếu bà không tha thứ
cho tôi nỗi tò mò bị thất vọng ấy, thì phải thú thực rằng tôi đúng là
được sinh ra để làm nạn nhân cho những kém cỏi vụng về của mình,
bởi tình yêu chiến thắng có hại cho tôi đến thế, và tình yêu bị chiến
thắng còn có hại cho tôi nhiều hơn.
Đến đây là hết tập thư được dùng dể hướng dẫn tôi trong hai
quyển này. Tôi sẽ chỉ còn đi theo dấu những hồi ức của mình, nhưng
những hồi ức này rõ đến thế trong thời kỳ ác nghiệt ấy, và ấn tượng
mạnh mẽ còn lưu lại với tôi sâu đậm đến thế, thành thử, lạc trong biển
cả mênh mang những bất hạnh, tôi không sao quên nổi những chi tiết
của nỗi trầm luân đầu tiên, mặc dù các phần sau chỉ còn cho tôi những
hồi ức mơ hồ. Như vậy trong quyển sau tôi vẫn có thể tiến bước khá
vững vàng. Nếu đi xa hơn, tôi sẽ chỉ còn vừa đi vừa mò mẫm.
