NHỮNG LỜI BỘC BẠCH - Trang 645

tôi đáp lại lời mời đó một cách kính trọng và đúng đắn hết mức có thể,
nên ông dựa vào lời đáp mơ hồ ấy như một sự đồng ý, và đã thu xếp
với ông bà De Luxembourg một chuyến đi khoảng mười lăm ngày mà
tôi phải tham gia, và được đề xuất với tôi. Vì khi đó những sự chăm
sóc do sức khỏe đòi hỏi không cho phép tôi di chuyển mà không gặp
nguy hiểm, nên tôi xin ông De Luxembourg vui lòng thoái thác giúp
tôi. Mọi người có thể thấy qua thư trả lời của ông (Tập D, số 3) rằng
điều này diễn ra một cách ưu nhã nhất đời, và công tước De Villeroy
vẫn tỏ ra hảo ý với tôi không kém trước đây. Người cháu và người
thừa kế của ông, hầu tước trẻ De Villeroy, không chia sẻ thiện ý của
ông bác đối với tôi, và tôi xin thú thực, cũng không chia sẻ niềm kính
trọng mà tôi dành cho ông. Dáng điệu hời hợt nông nổi của anh ta
khiến tôi không chịu được anh ta, và vì lạnh lùng của tôi làm anh ta
ghét cay ghét đắng. Thậm chí một buổi tối anh ta làm một trò bậy bạ
trong bữa ăn mà tôi gỡ ra rất dở, vì tôi đần, không nhanh trí một chút
nào, và sự tức giận, thay vì mài sắc chút tài trí ít ỏi tôi có, lại lấy nó đi
của tôi. Tôi có một con chó được mọi người cho khi nó còn rất nhỏ,
gần như cùng lúc tôi đến ở Ermitage, và khi đó tôi đặt tên là Duc
(Công tước). Con chó không đẹp nhưng thuộc loại hiếm, tôi đã khiến
nó thành kẻ đồng hành, thành bạn của mình, và chắc chắn nó xứng với
tước vị hơn phần lớn những người chiếm lấy tước vị đó, và nó đã trở
nên nổi tiếng ở lâu đài Montmorency, vì bản tính quyến luyến, mẫn
cảm, vì sự gắn bó giữa chúng tôi với nhau; nhưng do một sự nhát gan
rất ngu dại, tôi đã đổi tên nó thành Turc (Thổ Nhĩ Kỳ), cứ như thể
không có vô số con chó được gọi là Marquis (Hầu tước) mà chẳng một
hầu tước nào giận vì chuyện đó. Biết việc đổi tên ấy, hầu tước De
Villeroy thúc ép tôi đến mức tôi buộc phải kể lại giữa bàn ăn điều
mình đã làm. Trong câu chuyện này, cái tên công tước xúc phạm vì đã
đem đặt cho nó ít hơn là vì (không nhiều bằng ở chỗ) đã tước đi của
nó. Tệ nhất là tại đấy có mặt nhiều công tước; ông De Luxembourg là
công tước, con trai ông là công tước. Hầu tước De Villeroy, được chỉ
định để thành công tước, và giờ đây đang là công tước, vui mừng một