Một mối quen biết nữa gần như cùng thời gian, nhưng thoạt tiên
chỉ qua thư từ, là một ông Laliaud, ở Nîmes, ông viết cho tôi từ Paris,
xin tôi gửi cho một hình bóng bán diện, ông bảo là cần cho pho tượng
bán thân của tôi bằng đá hoa cương mà ông đặt Le Moyne
bày trong tủ sách nhà ông. Nếu đó là một sự nịnh hót được bày đặt ra
để lung lạc tôi, thì nó đã thành công trọn vẹn. Tôi phán đoán rằng một
người muốn có tượng bán thân của tôi bằng đá hoa cương trong tủ
sách là người chuyên tâm với các tác phẩm của tôi, do vậy chuyên tâm
với các phương châm của tôi, và yêu mến tôi vì tâm hồn người ấy
đồng điệu với tâm hồn tôi. Ý tưởng này khó mà không làm tôi xiêu
lòng. Sau đó tôi đã gặp ông Laliaud. Tôi thấy ông rất hăng hái để giúp
tôi nhiều việc nho nhỏ, để xen rất nhiều vào những công chuyện nho
nhỏ của tôi. Nhưng tôi nghi ngờ chẳng một trước tác nào của tôi ở
trong số ít ỏi những cuốn sách ông từng đọc trong đời. Tôi chẳng biết
liệu ông có một tủ sách hay không, liệu đó có phải một là đồ đạc để
ông dùng hay không, còn về bức tượng bán thân thì nó chỉ là một phác
thảo vụng bằng đất, do Le Moyne làm, trên đó ông đã cho khắc một
chân dung cực xấu song chẳng khỏi được, lưu hành dưới tên tôi, cứ
như thể nó có cái gì đó giống tôi.
Người Pháp duy nhất có vẻ đến thăm tôi vì ưa thích các cảm nghĩ
và các tác phẩm của tôi là một sĩ quan trẻ của đội quân miền
Limousin, tên là séguier de Saint-Brisson, mà mọi người đã thấy và có
lẽ còn thấy nổi bật tại Paris và trong giới giao tế vì những tài năng khá
dễ mến, và vì những kỳ vọng về khiếu văn chương. Anh đã đến thăm
tôi ở Montmorency vào mùa đông trước khi tôi gặp tai họa. Tôi thấy
anh có một sự hăng hái trong cảm nghĩ nó khiến tôi thích. Sau đó anh
viết thư cho tôi đến Môtiers, và hoặc muốn nịnh tôi, hoặc thật sự say
mê Émile, anh cho tôi biết anh rời quân ngũ để sống độc lập, và đang
học nghề thợ mộc. Anh có một người anh, là đại úy trong cùng đội
quân, được mẹ hoàn toàn ưu ái, bà này, sùng đạo thái quá, và do một
