Anh đã đạt được danh tiếng lớn tại Pháp, nhất là trong các nhà
Bách khoa toàn thư, nhờ những cuốn khái luận về thương mại và
chính trị, sau cùng là nhờ Lịch sử dòng họ Stuart, trước tác duy nhất
của anh mà tôi đã đọc ít nhiều qua bản dịch của tu sĩ Prévost. Vì chưa
đọc những tác phẩm khác của anh, tôi tin chắc, theo những gì người ta
nói về anh, rằng Hume kết hợp một tâm hồn rất Cộng hòa với các
nghịch lý kiểu Anh ủng hộ sự xa hoa. Dựa trên ý kiến này, tôi coi việc
anh biện hộ cho Charles đệ nhất như một sự vô tư không thiên vị phi
thường, và tôi đánh giá cao đức độ cũng như tài năng của anh. Mong
muốn quen biết con người hiếm có này và mong muốn đạt được tình
thân của anh đã tăng thêm ý định sang nước Anh, tôi có ý định ấy do
sự khẩn khoản của bà De Boufflers, bạn thân thiết của Hume. Khi đến
Thụy Sĩ, qua bà phu nhân này, tôi nhận được của anh một bức thư rất
ân cần, trong thư, bên những lời ca tụng đẹp đẽ nhất về tài năng của
tôi, anh mời tôi sang Anh gấp, và xin đem toàn bộ uy tín cùng tất cả
bạn bè của mình để làm cho việc lưu trú của tôi được dễ chịu, ở Thụy
Sĩ tôi gặp Quý Ngài Thống chế, đồng hương và bạn của Hume, ngài
khẳng định mọi điều tốt đẹp tôi nghĩ về anh, lại còn cho tôi biết một
giai thoại văn chương đã khiến ngài rất xúc động, và cũng khiến tôi
xúc động. Wallace, người phản bác Hume về vấn đề dân số thời xưa,
vắng mặt trong khi in tác phẩm của ông. Hume đảm trách xem lại bản
in thử và coi sóc việc xuất bản. Cách xử sự này hợp khí chất của tôi.
Cũng giống như vậy, tôi đã truyền đi những bản sao giá sáu xu một
bản, của một bài ca được làm để chống lại tôi. Vậy là tôi có mọi loại
thiên kiến ưu ái Hume, khi bà De Verdelin đến nói với tôi một cách sốt
sắng về tình thân mà anh bảo là có đối với tôi, về việc anh ân cần
muốn tiếp đón tôi tại Anh,
vì bà diễn đạt như vậy. Bà thúc giục tôi rất
nhiều hãy tận dụng lòng nhiệt thành này, và hãy viết thư cho Hume. Vì
bản tính tôi không thiên về nước Anh, và tôi chỉ muốn quyết định như
vậy ở bước đường cùng, nên tôi khước từ không viết thư không hứa
hẹn; nhưng tôi để bà toàn quyền làm những gì bà thấy là thích hợp để
duy trì ý định tốt ở Hume. Khi rời Môtiers, bà để tôi ở lại với niềm tin
