Saint-Pierre, nơi tôi bị xua đuổi khi mùa đông sắp tới, như đã kể trước
đó. Dãy Alpes phủ đầy tuyết khiến việc dỉ cư lúc này không thể thực
hiện, nhất là với tình trạng cấp tốc họ quy định cho tôi. Đúng là tính
phi lý của một cái lệnh như vậy khiến nó trở nên bất khả thi: vì giữa
cảnh cô quạnh tứ bề là nước vây bọc, chỉ có hai mươi bốn giờ kể từ
lúc lệnh được thông báo để chuẩn bị ra đi, để tìm được thuyền được xe
ngựa để ra khỏi đảo và khỏi toàn lãnh thổ; cho dù có cánh tôi cũng
khó tuân được lệnh. Tôi viết điều đó cho vị Pháp quan cai trị Nidau,
và tôi vội vã ra khỏi cái xứ sở bất công này. Đó là vì sao phải tờ bỏ kế
hoạch thân thương, và vì sao, trong tình trạng nản chí, không làm
được cho người ta định đoạt về mình, tôi quyết định đi Berlin theo lời
mời của Ngài Thống chế, để Thérèse trú đông tại đảo Saint-Pierre,
cùng đồ đạc sách vở của tôi, và ký thác giấy tờ trong tay DuPeyrou.
Tôi vội vã đến mức ngay sáng hôm sau rời đảo lên đường và trước
mười hai giờ trưa đã tới Bienne. Chỉ thiếu chút nữa là tôi kết thúc
chuyến đi tại đó, vì một sự cố không nên bỏ qua trong truyện kể.
Vừa có tin đồn tôi được lệnh rời nơi trú ngụ, là rất nhiều người ở
vùng lân cận đến thăm tôi, nhất là những người Berne, họ đến nịnh
hót, xoa dịu tôi với thái độ giả dối đáng ghét nhất, quả quyết rằng
người ta đã nhân thời điểm kỳ nghỉ và Thượng nghị viện ít họp để
khởi thảo và truyền đạt mệnh lệnh này, họ bảo rằng toàn thể Hội đồng
Hai trăm ủy viên tức giận với lệnh đó. Trong đám đông những người
an ủi ấy, có vài người đến từ thành Bienne, tiểu công quốc tự do lọt
giữa công quốc Berne, và trong số người đó có một thanh niên tên là
Wildermeth, gia đình anh ở địa vị bậc nhất, và có uy tín trọng yếu tại
đô thành nhỏ này. Nhân danh các đồng hương, Wildermeth hăng hái
nài xin tôi chọn nơi nương náu ở chỗ họ, cam đoan rằng họ sốt sắng
mong muốn được đón tiếp tôi, rằng họ coi việc làm cho tôi quên đi
những sự ngược đãi từng phải chịu, là một vinh dự và một bổn phận
của họ; rằng ở giữa họ tôi không phải sợ một ảnh hưởng nào hết của
dân Berne; rằng Bienne là một đô thành không nhận mệnh lệnh của ai
