một thế giới đủ loại nhân vật, có khi chỉ trong một truyện vừa mà có tới hơn
một trăm nhân vật (Nông thôn), động chạm tới hàng loạt lĩnh vực trong đời
sống con người (sinh hoạt và lịch sử, triết học và chính trị, kinh tế và đạo
đức, tôn giáo và văn hóa, cuộc sống và tâm lý, gia đình và cách làm ăn, giáo
dục và pháp luật), lại được thể hiện một cách rất hấp dẫn với đủ loại màu
sắc, âm thanh, hương vị, vừa chân thực cao độ, vừa thơ mộng, cảm động,
lại vừa sâu lắng với tinh thần phân tích, suy tư, vừa bi thảm, quyết liệt, lại
vừa đầy lạc quan yêu đời. Người ta cho rằng sau Tsekhov, Bunin đã đem lại
sự đổi mới cho thể loại truyện ngắn Nga, mỗi truyện ngắn của ông vừa là
một áng văn xuôi lại vừa là một bài thơ, ông đã viết chúng với trí tuệ và trái
tim của một nhà tư tưởng, một nhà triết học và một nhà thơ, và do đó, "đọc
tác phẩm của Bunin không những phải đọc chăm chú, mà còn phải có văn
hóa rộng, phải tập trung cả trí tuệ và tâm hồn, phải có khả năng suy nghĩ về
nước Nga, về quá khứ, hiện tại và tương lai của nó, về mối liên quan của
cuộc sống hàng ngày, của cuộc sống "riêng" với những sự kiện xã hội - lịch
sử có quy mô"
.
Bunin nói: "Đất nước và con người bao giờ cũng khiến tôi rung động".
Ngay từ khi bắt đầu cầm bút, ông đã luôn day dứt về ý nghĩa của sinh tồn,
của cuộc sống khổ sở, rối rắm và thường là vô ích của con người Nga, trước
hết là những người nông dân, những nhà qúy tộc nông thôn nghèo và giới
tri thức tự do. Ông cho rằng qua người nông dân, ông đã phát hiện được
tâm hồn Nga. Trong các nhà qúy tộc, đặc biệt là đông đảo các qúy tộc
nghèo, ít ruộng đất, ông cũng tìm ra tính cách Nga, và ông cho rằng
Turgheniev, L. Tolstoy mới chỉ miêu tả tầng lớp trên của giới quý tộc Nga
mà thôi. Nhưng bất kỳ loại nhân vật nào cũng được Bunin đặt trong những
khung cảnh thiên nhiên, đời sống xã hội, lịch sử cụ thể, sinh động, sâu xa và
đa dạng của họ, và thật ra qua họ, ông đã đi sâu nghiên cứu cuộc sống hàng
ngày, nếp sống Nga và những "nền tảng của tâm hồn", nghiên cứu tâm lý,
tâm tình và những động cơ kín đáo trong xử sự của con người, thái độ của
họ đối với thế giới bên ngoài và đối với bản thân... Chính vì vậy, cũng hệt
như những thiên tài văn học khác, tuy không trực tiếp thể hiện chính trị - xã
