Đông 1954
I như trong thánh kinh: tôi bắt đầu viết nhật kí bằng mực tím. I như trong
thánh kinh: tôi chạy trốn. Và cũng i như trong thánh kinh: 24 giờ trước khi
bắt đầu nhật kí, tôi tháo hết đạn, vứt xuống cống. Tôi mang súng sang nhà
chị Hòa, vào một lúc do dự, giữa chiều và tối. Chị lên nhà trên tiếp tôi.
Chưa bao giờ tôi đứng gần chị, cho nên nhân dịp này, tôi ngắm chị lâu hơn.
Má chị vừa hơ lửa bếp đỏ ửng, vì vậy vẫn còn mồ hôi, mấy hạt trên trán, vì
vậy mặt chị đẹp rạng rỡ. Và vì vậy người chị thon, chắc nịch có mùi gái
quê. Tôi nộp khẩu súng côn cho chị. Tay tôi chạm phải tay chị, được một
lúc: cả hai bàn tay đều ấm nóng. 7 phút đứng gần chị Hòa, tôi hỏi được bốn
câu tóm tắt, chị Hòa trả lời tôi, bốn lần ngắn gọn. Thế rồi tôi về, vào một
lúc do dự giữa chiều và tối, giữa một cơn rét bất chợt mùa đông. Ngoài phố
vắng bởi vì các cửa sổ, 5 giờ đã khép chặt. Gặp ngày mưa gió sậm sịt như
thế này, các cửa hàng khóa cửa từ 4 giờ. Đêm chỉ còn tí đèn nhà Bur, và nhà
đèn đỏ đầu phố. Từ 30 ngày tôi lên kế hoạch đi trốn, ở thành phố tôi trộm
cướp cả ngày cả đêm. Từ một tháng gió lạnh thổi về, dăm thằng nhảy dù,
dăm thằng tàu bò như tôi hợp nhau sẵn súng, ập nhà dân tống tiền. Thế là
thành phố loạn. Thế là buổi tối bây giờ, Hà Nội đi ngủ sớm. Quan lính các
đảng phái, thằng nào cũng tìm đủ cách vơ vét, lấy tí vốn rồi cút. Tôi không
chú í vơ vét. I như trong thánh kinh tôi chú í đi trốn, sĩ quan cũng vô khối
thằng trốn. Tối nay bộ đội đã đóng đến Mai Linh, để trong thành tối nay,
quân hồi vô phèng. 23 giờ trước nhật kí, tôi cải trang làm thợ. Tôi vận mũ
xanh, quần vải xanh, áo vải xanh, thêm áo len và giày batkêt xanh. Tôi đeo
chiếc bị cói bên trong nhét vừa chiếc khăn mặt, và một bộ đồ để thay, cả hai
đều nhuộm cùng một màu xanh.
23 giờ trước nhật kí, Cốm nói: “Anh đi cẩn thận nhé” và rơm rớm nước
mắt. Tôi trả lời: “Cốm ở nhà cẩn thận” rồi hôn một chiếc, chả ra đâu vào
đâu. Tôi vỗ vào hông Cốm: tôi lo cô vợ, ở lại một mình, trong cái tình hình
