Vào mùa thu năm 1994, Morrie tới ngôi trường đại học Brandeis
ở trên đồi để dạy khoá học cuối cùng. Dĩ nhiên ông có thể bỏ dạy khoá này.
Đại học hẳn sẽ thông cảm với ông. Tại sao lại phải chịu đau đớn trước mặt
nhiều người vậy? Cứ ở nhà đi. Lo mọi chuyện cho yên ổn. Nhưng ý nghĩ bỏ
dạy không đến với Morrie.
“Các bạn sinh viên, chắc các bạn có mặt ở đây để học lớp Tâm lý Xã
hội. Tôi đã dạy lớp này hai chục năm và đây là lần đầu tiên tôi có thể nói là
chọn lớp này có cái nguy hiểm của nói, bởi vì tôi mắc một chứng bệnh thập
tử bất trị. Tôi có thể không sống đến hết khóa. Nếu bạn cảm thấy đó là một
vấn đề và muốn bỏ lớp này, tôi cũng thông cảm.
Ông mỉm cười. Và thế là hết bí mật.
Bệnh ASL giống như một cây đèn cầy đã mồi lửa. Nó làm cho thần
kinh bạn chảy tan, để lại cơ thể bạn một đóng sáp. Thường thì nó khởi đầu
từ cặp giò đi lên. Bạn mất kiểm soát bắp thịt đùi thành ra bạn hết khả năng
đứng thẳng người. Bạn mất kiểm soát bắp thịt lưng thành ra bạn hết khả
năng ngồi thẳng lưng. Cuối cùng nếu bạn vẫn còn sống, bạn thở qua một
ống thông qua cổ họng, trong khi tâm hồn bạn hoàn toàn tỉnh táo, bị nhốt
trong một chiếc vỏ què quặt. Có lẽ bạn chỉ chớp mắt, tặt lưỡi, giống như
trong một cuốn phim khoa học giả tưởng, một con người đóng băng nằm
trong phần thịt xương của chính mình. Diễn trình này xảy ra cũng không
quá năm năm kể từ khi nhuốm bệnh.
Các bác sĩ của Morrie thì đoán là ông chỉ còn sống hai năm. Morrie
biết là còn ít thời gian hơn nữa.
Nhưng vị giáo sư già của tôi đã có một quyết định sâu sa, một quyết
định mà ông đã dự tính ngay từ khi ông bước chân ra khỏi phìng khám bệnh
với lưỡi kiếm lơ lửng trên cổ họng. Tôi sẽ héo tàn dần rồi biến đi hay tôi sẽ
tận dụng thời gian còn lại?
Ông không héo tàn. Ông đâu có xấu hổ vì sẽ phải chết đi. Thay vì đó
ông sẽ dùng cái chết làm dự án cuối cùng, làm điểm then chốt cho những
ngày cuối. Vì ai cũng sẽ chết, con người ông có thể là đề tài giá trị phải
