Thiên hạ quơ lấy những tờ báo lá cải đó, đọc ngấu nghiến những
chuyện ngồi lê đôi mách. Trong những chuyến đi Anh Quốc trước đây, tôi
vẫn thường làm y vậy. Nhưng giờ đây, không hiểu vì lý do gì, tự nhiên tôi
thấy mình nghĩ về thầy Morrie mỗi khi đọc những mẩu tin vớ vẩn, tầm
thường đó. Tôi cứ mãi thấy hình ảnh thầy Morrie trong ngôi nhà với cây
phong Nhật Bản, với sàn gỗ sồi, đếm hơi thở của mình, bòn mót từng giây
phút với những người thân của ông, trong khi tôi bỏ ra bao nhiêu thì giờ vào
những chuyện không có ý nghĩa gì cho cá nhân mình hết: các tài tử xi nê,
các siêu người mẫu, những tin đồn mới nhất về công nương Diana, về
Madonna hay Johnh F. Kennedy, Jr. Lạ lùng thay, tôi lại ao ước chất lượng
thời gian của thầy Morrie, mặc dù cũng thán trách nguồn dự trữ cạn kiệt của
nó. Tại sao chúng ta lại thắc mắc với những chuyện việc chúng ta tự tạo ra?
Lúc đó, tại xứ tôi, vụ án O. J. Simpson đang thời kỳ gây cấn, đã có người
bỏ luôn giờ ăn trưa để xem chương trình này, rồi thâu băng phần không coi
được, đến tối lại tiếp tục xem nữa. Họ đâu biết O. J. Simpson là ai? Họ cũng
chẳng quen ai có liên hệ tới vụ án này hết. Vậy mà họ bỏ ra nhiều ngày,
nhiều tuần của đời họ, đề nghiền ngẫm thảm kịch đời kẻ khác.
Tôi nhớ lời thầy Morrie lần tôi đến thăm: “Nền Văn Hoá chúng ta
đang hấp thụ, không làm cho con người cảm thấy thoải mái với chính mình.
Và ta phải đủ can đảm để nhận thức rằng nếu nền Văn Hoá không tạo được
kết quả tốt đẹp thì đừng tin tưởng vào nó nữa”.
Thầy Morrie, sống thực với lời nói của ông, từ lâu, cả trước khi ông
ngã bệnh, đã tạo cho mình một nền văn hóa riêng. Những nhóm thảo luận,
những buổi đi dạo với bạn bè, khiêu vũ theo điệu nhạc ông yêu thích tại
khu công trường Thánh Đường Harvard. Ông khởi xướng công trình Nhà
Xanh (Greenhouse), nơi đó người nghèo có thể hưởng những dịch vụ về
tâm thần. Ông đọc sách để tìm ý tưởng mới lạ cho các lớp ông dạy, thăm
viếng bạn đồng nghiệp, giữ liên lạc với các sinh viên cũ và viềt thơ cho bạn
bè ở phương xa. Ông bỏ ra nhiều thời giờ cho việc ăn uống, chiêm ngưỡng
tạo vật, và không lãng phí thời giờ qua các chương trình truyền hình hàng
