NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 117

Do không có sự tách bạch giữa quan chức hành pháp chính trị và hành
chính công vụ nên khó xác định rõ ràng chế độ công vụ, cũng như khó xây
dựng phương thức tuyển chọn, giáo dục, đào tạo đội ngũ công chức theo
đúng cách thức cần thiết.

Ở các nước phát triển trên thế giới, sự phân biệt giữa hành pháp và hành
chính là điều rất được coi trọng. Một số nước, thậm chí, còn tách các cơ
quan hành chính độc lập với các cơ quan hành pháp (Ví dụ như Thụy Điển).
Một số nước khác áp dụng mô hình: quan chức hành pháp có thể đứng đầu
cơ quan hành chính, nhưng chỉ lãnh đạo mà không điều hành cơ quan đó.
Việc điều hành các cơ quan này do một công chức đảm nhiệm. Công chức
đó có thể được gọi là tổng thư ký hoặc thứ trưởng.

Phẩm chất quan trọng nhất của đội ngũ công chức là thực thi công vụ một
cách hiệu năng, công tâm, có đủ trình độ và kỹ năng để triển khai mọi quyết
định đã được ban hành vào cuộc sống. Ông Winson, học giả nổi tiếng của
nền hành chính Hoa Kỳ, còn coi các công chức này giống như các robot
luôn luôn sẵn sàng chờ lệnh. Cố gắng tách các công chức khỏi quá trình ban
hành quyết định của các nước trên thế giới không phải bao giờ cũng thu
được kết quả. Bằng cách cung cấp thông tin và ý kiến tư vấn, các công chức
vẫn có khả năng tác động lên các quyết định chính trị. Nhưng đây lại là một
vấn đề khác.

II. VẤN ĐỀ THỨ HAI: CƠ CHẾ TẬP TRUNG CHẬM ĐƯỢC KHẮC
PHỤC

Trong suốt thời kỳ đổi mới, cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp là điều bị
phê phán nhiều nhất. Tuy nhiên, cơ chế tập trung vẫn chậm được khắc phục.
Cơ chế này có thể tốt cho việc tiến hành chiến tranh, nhưng về lâu dài là lực
cản đối với công cuộc xây dựng hòa bình.