NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 155

luật khung. Một đạo luật lại cần phải có rất nhiều văn bản dưới luật hướng
dẫn thi hành. Ví dụ như Luật Đất đai chẳng hạn, phải có tới hàng trăm văn
bản dưới luật để cụ thể hóa và hướng dẫn thi hành. Với cách làm như vậy,
pháp luật chậm đi vào cuộc sống là điều hoàn toàn dễ hiểu. Tuy nhiên, pháp
luật chậm đi vào cuộc sống còn do cách làm luật thiên về mong muốn chủ
quan hơn là xuất phát từ đòi hỏi của cuộc sống. Hiện nay, chương trình
lập pháp đang được xây dựng trên cơ sở các kiến nghị của các bộ, ngành.
Vấn đề đặt ra là các kiến nghị này đã thật sự xuất phát từ cuộc sống chưa,
hay chỉ từ mong muốn của cơ quan, bộ ngành được có thêm quyền năng và
thêm công cụ quản lý?

Ba là, kỹ thuật soạn thảo văn bản chưa đạt yêu cầu. Soạn thảo văn bản quy
phạm pháp luật là một khoa học, đồng thời là một nghề đòi hỏi trình độ
chuyên môn rất cao. Tuy nhiên, hiện nay đa số các cơ quan đang tổ chức
soạn thảo các dự thảo văn bản pháp luật chủ yếu dựa vào kinh nghiệm chủ
nghĩa là chính. Có rất ít các chuyên gia được đào tạo một cách bài bản về
lĩnh vực này. Hơn thế nữa, chúng ta thường không tổ chức nghiên cứu và
phân tích chính sách trước khi bắt đầu công việc soạn thảo. Do vấn đề của
cuộc sống không được nhận biết, chính sách và giải pháp lập pháp không
được xác định từ trước, những người soạn thảo văn bản thường chỉ đưa ra
được các quy định chung chung. Rủi ro hơn, những quy định chung chung
này lại được bổ sung liên tục qua mỗi lần thảo luận và tổ chức lấy ý kiến.
Rút cục, cái mà chúng ta thường có là những dự thảo văn bản pháp luật rất
cồng kềnh và ôm đồm: Mọi vấn đề có liên quan đều được đề cập, nhưng
chính sách và giải pháp thì không phải bao giờ cũng sáng rõ. Đây cũng là
một trong những nguyên nhân giải thích tại sao pháp luật chậm đi vào cuộc
sống.

Để vượt qua những rủi ro nói trên, phương pháp luận dẫn dắt chúng ta phải
là: tập trung mọi nỗ lực lập pháp vào những vấn đề nóng bỏng nhất của
cuộc sống. Như vậy, pháp luật sẽ được ban hành không phải vì chúng ta
muốn, mà là vì cuộc sống cần. Theo phương pháp luận này, cả hai công