NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 163

nào theo dõi được. Vì vậy, công cụ quan trọng nhất này chỉ phát huy được
tác dụng ở một số công ty có vốn đầu tư nước ngoài, còn thì chào thua trong
hầu hết mọi trường hợp khác. Thuế tiêu thụ đặc biệt có thể được coi là một
công cụ khác ít quan trọng hơn (vì đây là thuế gián thu). Công cụ này chỉ có
ích đối với các loại hàng hóa và dịch vụ cao cấp phục vụ người giàu. Ngược
lại, nếu nó được áp dụng cho cả những loại hàng hóa, dịch vụ mà người
nghèo cũng cần thì việc điều chỉnh thu nhập không những không thực hiện
được, mà sự chênh lệch giàu nghèo sẽ trở nên trầm trọng hơn. Đây là lý do
vì sao các cơ quan của Quốc hội đã không đồng ý với việc đánh thuế các
loại xe máy có giá thấp.

Việc điều chỉnh thu nhập chỉ còn thực hiện được đối với những người đủ
khá giả để mua xe máy với giá từ 25 triệu đồng trở lên. Số người này, chủ
yếu tập trung ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, do các chính quyền địa
phương đang áp đặt rất nhiều biện pháp hành chính để hạn chế xe máy, như
việc đình chỉ đăng ký xe máy trong các quận nội thành; mỗi người dân chỉ
được mua một chiếc xe máy… số người có đủ điều kiện mua xe máy phải
chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là rất nhỏ bé. Thêm vào đó, việc đánh thuế để
điều chỉnh cũng chỉ làm được mỗi một lần. (Với các thủ tục hành chính
hiện nay, việc mua xe lần thứ hai là hoàn toàn bế tắc không thể thực hiện
được). Từ phân tích trên, việc cố gắng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe
máy giá trên 25 triệu sẽ chẳng khác gì chuyện “ăn một bát cháo chạy ba
quãng đồng” cả.

Ba là, về việc hạn chế tiêu dùng. Hạn chế tiêu dùng là một tác động quan
trọng của thuế tiêu thụ đặc biệt. Tuy nhiên, người ta chỉ hạn chế tiêu dùng
đối với những thứ có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu… hoặc ít có lợi
cho văn hóa và thuần phong, mỹ tục như các hình thức giải trí có cá cược.
Xe máy không nằm vào bất kỳ loại nào như thế.

Bốn là, về việc tăng thu cho ngân sách. Việc tăng thu cho ngân sách có thể
xảy ra. Mặc dù, không nên đặt quá nhiều hy vọng vào khoản tăng thu này.