NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 166

Ba là, cái sự gật xảy ra do xung đột lợi ích. Nhiều đại biểu của chúng ta là
kiêm nhiệm. Đã kiêm nhiệm thì họ kiếm sống vì những công việc khác là
chính. Kiếm sống bằng công việc khác là chính thì gắn bó với công việc đó
là chính... và với những thủ trưởng trong ngành có liên quan. Trong trường
hợp này, lắc là nhiều khi lắc ngay với thủ trưởng cấp trên của mình. Mà như
vậy thì rất rủi ro. Ngược lại, gật không chỉ ít rủi ro hơn, mà có khi còn có
lợi. Suy cho cùng, lợi ích vẫn là thứ điều chỉnh hành vi lâu bền và triệt để
hơn mọi thứ khác.

Với những lý do nêu trên, lắc là việc làm đòi hỏi nhiều bản lĩnh hơn và khó
khăn hơn. Tất nhiên, vẫn có nhiều đại biểu có đủ can đảm để lắc. Và có vẻ
như các đại biểu càng độc lập càng dễ làm như vậy. Vấn đề còn lại là: lắc
chỉ quan trọng đối với những việc đáng lắc mà thôi.

Ngoài ra, lại còn có cả loại nghị không gật mà cũng chẳng lắc. Đó là các vị
đại biểu với thói quen bỏ phiếu trắng. Bỏ phiếu trắng thực chất là không
bày tỏ chính kiến của mình. Có người cho rằng không có chính kiến cũng là
một loại chính kiến. Có thể như vậy. Tuy nhiên, nếu điểm danh mà có vị đại
biểu vẫn không tham gia biểu quyết thì đây là loại chính kiến gì? Hay việc
biểu quyết về chính sách khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ em cũng vậy?