NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 221

Điều này có thể xảy ra. Và dưới đây là hai nguyên nhân dễ nhận thấy:

Hai là, chúng ta không thiết kế việc nghiên cứu và phân tích chính sách
thành yêu cầu bắt buộc trước khi bắt đầu soạn thảo văn bản. Các chính sách
thường được đưa vào rồi lại bỏ ra (và ngược lại) trong tất cả các công đoạn
nhọc nhằn của quy trình lập pháp. Hậu quả là nhiều khi văn bản đã được
thông qua, nhưng các chính sách chưa hẳn đã được làm rõ. Và khi ý chí của
các nhà làm luật không rõ, các quan chức cả hành pháp lẫn tư pháp đều có
môi trường thuận lợi cho “sự sáng tạo” trong quá trình thi hành cũng như áp
dụng pháp luật.

Ở nhiều nước trên thế giới, một cơ quan chuyên môn (DraĞing Agency)
được thành lập để soạn thảo văn bản pháp luật cho cả hệ thống. Quy trình
lập pháp bắt đầu từ việc các bộ (hoặc các ủy ban do chính phủ thành lập)
tiến hành nghiên cứu và phân tích chính sách về vấn đề đang phát sinh
trong cuộc sống. Chính sách được đề ra phải trình chính phủ phê
chuẩn, trước khi chuyển đến cơ quan chuyên về soạn thảo văn bản.
Để chính sách đã được phê chuẩn sẽ được thể hiện đúng, các bộ cử một số
chuyên gia cùng hợp tác soạn thảo. Đây là cách làm mà chúng ta có thể
tham khảo chăng?

Suy luận 2: Nếu hệ thống pháp luật chứa đựng nhiều quy phạm xung đột
với nhau thì có lẽ “xử kiểu gì cũng được”. Điều này cũng có thể xảy ra.
Dưới đây, xin kể ra một vài nguyên nhân:

Một là, khi ban hành các văn bản quy phạm pháp luật mới, chúng ta chưa
quan tâm đầy đủ đến việc nghiên cứu, phân tích để làm rõ những quy phạm
pháp luật nào trong hệ thống pháp luật hiện hành sẽ bị hủy bỏ hoặc phải sửa
đổi. (Đây đáng ra phải là nội dung bắt buộc khi trình một dự thảo văn bản
pháp luật). Cách hành xử thường thấy là một câu tuyên bố “xanh rờn”: các
quy định trái với văn bản này đều bị hủy bỏ. (Có nghĩa các quy định không
trái vẫn còn hiệu lực). Hậu quả là sau dăm bảy lần “hủy bỏ” theo cách như