Trách nhiệm pháp lý và trách
nhiệm chính trị
Trách nhiệm pháp lý là trách nhiệm trước pháp luật. Trách nhiệm chính trị
là trách nhiệm trước cử tri. Tất cả mọi công dân ai cũng đều phải chịu trách
nhiệm trước pháp luật. Tuy nhiên, không phải ai cũng phải chịu trách nhiệm
trước cử tri. Những người không nắm giữ các chức vụ cao cấp của nhà
nước thì không phải chịu loại trách nhiệm này.
Trách nhiệm chính trị được xác lập dựa trên sự tín nhiệm. Và sự bất tín
nhiệm là loại chế tài duy nhất ở đây. Tuy nhiên, đây là loại chế tài mang
nặng tính “xa xỉ”: nó chỉ phát huy tác dụng trong một hệ thống chính trị có
lương tâm.
Trách nhiệm chính trị được bảo đảm bằng hai cách:
1. Một là, thông qua bầu cử;
2. Hai là, thông qua hoạt động của cơ quan đại diện cho cử tri.
Qua bầu cử, cử tri thể hiện sự tín nhiệm, cũng như sự bất tín nhiệm của
mình bằng lá phiếu. Những người không nhận đủ phiếu của cử tri thì cũng
có nghĩa là không được cử tri tín nhiệm trong việc điều hành đất nước.
Ngược lại, những người nhận đủ phiếu của cử tri nghĩa là sẽ đồng thời nhận
được sự ủy quyền. Một chính phủ được ủy quyền là một chính phủ có sự hỗ
trợ mạnh mẽ của nhân dân cho chương trình nghị sự mà chính phủ đó đề ra.
Thực tế cho thấy, không phải một chính phủ nào cũng có được sự ủy quyền
của cử tri. Ví dụ, chính phủ của Tổng thống Mỹ Bush là một chính phủ
