NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 322

nguyên tắc của pháp quyền mà chúng ta đang xây dựng sẽ bảo đảm
được quyền tự do, dân chủ cho tất cả mọi người, trong đó có quyền
tự do kinh doanh của các doanh nhân. Xây dựng và củng cố một xã
trách nhiệm của tất cả mọi người và của cả các doanh nhân. Đó
cũng là một khía cạnh về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp có thể biểu hiện dưới nhiều
hình thức và nội dung khác nhau.

Trước hết, đó là trách nhiệm xã hội về môi trường. Môi trường sống
trong lành là nhu cầu đầu tiên và quan trọng nhất của con người.
Tuy nhiên, cứ nhìn vào dòng nước đen đặc và hôi nồng của sông Tô
Lịch hay bầu không khí đầy bụi và khói của Hà Nội, chúng ta sẽ thấy
nhu cầu đầu tiên đang bị hy sinh cho những nhu cầu thứ ba, thứ tư
gì đấy. Và trong phổi của tất cả chúng ta, của cả các doanh nhân bụi
bám như bồ hóng bám trên giàn bếp. Chúng ta sẽ biến mất khỏi
hành tinh này sau dăm bảy thế hệ nữa, nếu quá trình hủy hoại môi
trường sống không bị chấm dứt và không bị đảo ngược. Trong việc
đưa sức khỏe và tương lai ra làm vật tế thần cho lợi nhuận và phát
triển này, doanh nghiệp đóng một vai trò rất lớn. Phần lớn các chất
thải không thể phân hủy là do hoạt động sản xuất, kinh doanh tạo ra.

Vậy trách nhiệm xã hội đầu tiên của các doanh nghiệp là không kinh
doanh trên sự tổn hại của môi trường.

Hai là, trách nhiệm đạo lý. Đây là thứ trách nhiệm được điều chỉnh
bởi lương tâm. Chẳng ai có thể bắt buộc các doanh nghiệp phải bỏ
tiền ra để xây nhà tình nghĩa hoặc lớp học tình thương, ngoài những
thôi thúc của đạo đức. Tuy nhiên, nếu “Thương người như thể
thương thân” là đạo lý sống ở đời và nếu đạo lý đó ràng buộc mọi
thành viên trong xã hội, thì nó không thể không ràng buộc các doanh
nhân. Ngoài ra, một xã hội nhân bản và bác ái là rất quan trọng cho