Normand tên là Tryphon để lại. Mộ tên Tryphon ấy ở tu viện Saint Georges
Bocherville, gần thành Rouen. Cóc sinh sôi trên mộ ấy.
Người ta hì hục - những hố quỷ chôn của ấy thường sâu lắm - người ta đổ
mồ hôi, người ta đào bới, người ta vất vả trọn một đêm - công việc ấy làm
vào đêm thôi - người ta làm, ướt cả chemise, hết cả nến, mẻ cả cuốc. Cuối
cùng, khi đào đến đáy hố, khi với tới “kho của”, thì người ta tìm thấy gì?
“Kho của” quỷ sứ là gì? Một đồng xu, đôi khi một đồng écu hoặc một hòn
đá, một bộ xương người, một xác chết còn chảy máu; có khi đó là một con
ma gấp tư như một tờ giấy gấp để trong ví da, cũng có khi không có gì cả.
Đó là những cái mà mấy câu thơ của Tryphon có vẻ báo cho bọn hiếu kỳ tò
mò biết.
«Nó đào lên và ở dưới hố tối đen, nó giữ những kho tàng
Tiền đồng, tiền bạc, đá, xác chết, tượng và mọi thứ linh tinh.»
Ngày nay, hình như cũng có khi người ta tìm thấy hoặc một bọc thuốc
súng và đạn, hoặc một cỗ bài cũ vàng ố và nhầy mỡ, chắc chắn là của lũ quỷ
dùng để chơi với nhau. Tryphon không ghi hai vật này, vì lẽ dễ hiểu là
Tryphon sinh sống ở thế kỷ XII và không có vẻ gì là quỷ sứ đã tài tình phát
minh ra thuốc súng trước Roger Bacon, bài Tây trước Charles VI. Cần phải
nói thêm là ai đem bài đó ra đánh thì thua tất cả gia tài, còn thuốc súng trong
bọc đó, nếu đem bắn thì y như rằng nó làm nổ toác súng vào mặt anh.
Ít lâu sau cái ngày Viện Công Tố tưởng rằng tên phạm nhân Jean Valjean
trong mấy ngày trốn thoát ra ngoài đã lảng vảng ở quanh Montfermeil, thì
người ta để ý đến, ở ngay làng đó, những hành tung bí mật trong rừng của
một người phu lục lộ già tên là Boulatruelle. Dân chúng có nghe nói tên này
trước cũng phải tù, bây giờ vẫn bị cảnh sát theo dõi, nhưng vì hắn không tìm
ra việc làm, nên Nhà Nước phải mượn hắn làm phu lục lộ với đồng lương rẻ
mạt để hắn trông nom con đường tắt từ Gagny sang Lagny. Cái lão
Boulatruelle ấy không được người địa phương đánh giá tốt. Lão lễ phép quá,
khiêm nhường quá, gặp ai cũng giở mũ, đứng trước cảnh sát thì vừa run sợ
vừa cười nhăn nhở. Người ta nói lão có chân trong các đảng trộm cướp và
nghi lão thường núp rình xó rừng vào lúc nhá nhem. Điều duy nhất có thể
thanh minh cho lão là lão nghiện rượu.
