nhiêu độ. Còn chúng tôi, chúng tôi không phải đi ra bờ sông xem ở Cột
Đồng Hồ trời lạnh mấy độ. Chúng tôi là nhiệt biểu sống. Chúng tôi thấy máu
đọng trong mạch, băng tràn lên tim và chúng tôi bảo: không có Chúa Trời!
Rồi các ngài đến những cái hang ổ của chúng tôi, đúng là những cái hang ổ
và chửi chúng tôi là kẻ cướp. Nhưng chúng tôi sẽ ăn thịt các ngài. Chúng tao
sẽ nuốt sống lũ chúng mày các con ạ. Ngài triệu phú ạ, ngài phải biết tôi xưa
kia cũng là một người có cơ sở, có môn bài, là cử tri, là một người tư sản.
Còn ngài, ai biết ngài là cha căng chú kiết nào, hử ngài?
Đến đây Thénardier tiến một bước về phía những người đứng gần cửa và
gầm lên:
— Thế mà nó dám đến đây coi mình như một thằng thợ giầy.
Rồi hắn lại bừng bừng giận dữ thét vào mặt ông Leblanc:
— Vả lại, ngài từ thiện ạ, ngài phải biết tôi không phải là một con người
ám muội, tôi không phải là một cha căng chú kiết, không có tên, không có
tuổi, đi dỗ trẻ con nhà người ta. Tôi là một cựu quân nhân nước Pháp đáng lẽ
phải được thưởng huân chương. Tôi đã dự trận Waterloo. Tôi đã cứu sống, ở
trận tiền một ông tướng gọi là Bá Tước gì tôi không rõ. Ông ta có nói tên,
nhưng nói chẳng ra hơi nên tôi không nghe rõ. Tôi chỉ nghe mang máng
tiếng merci.
Tôi chẳng cần ông ấy cảm ơn, giá tôi biết tên ông ấy còn
hơn. Được thế, ngày nay tôi có thể đi tìm được ông ấy. Cái bức tranh này,
họa sĩ David vẽ ở Bruqueselles,
ông có biết trong tranh vẽ ai không? Tôi
đấy. Họa sĩ David muốn ghi lại cho hậu thế cái chiến công bất hủ ấy. Tôi
cõng vị tướng và mang qua bao làn mưa đạn. Chuyện như thế đấy. Nhưng
ông tướng đó cũng chẳng giúp tôi cái gì. Hắn cũng chẳng hơn gì những kẻ
khác! Thế mà tôi đã liều mình cứu hắn, giấy chứng nhận đây, đầy trong túi
đây! Tôi là một chiến binh ở Waterloo, mẹ kiếp! Tôi đã nói hết với ông rồi.
Kết luận, bây giờ tôi cần có tiền, nhiều tiền, rất nhiều tiền, không có thì tôi sẽ
thịt ông, nghe chưa.
Marius đã trấn tĩnh được tinh thần, chàng lắng nghe. Không còn chút nghi
ngờ nào nữa. Chính là gã Thénardier trong di chúc. Marius rùng mình trước
lời oán trách cha chàng vô ơn, mà cả chàng cũng sẽ phải vô ơn như vậy.
Chàng lại càng thêm do dự. Trong lời nói, trong giọng nói, trong cử chỉ,
trong cặp mắt nảy lửa từng chữ, trong tất cả cơn thịnh nộ khoác lác và nhơ
