nói bằng cái giọng người đàn bà nhà quê xứ Barneville: “Tôi là vậy là vậy,
tôi làm cái tôi làm, cái còn lại không phải cái tôi làm" (tôi là như vậy, tôi làm
công việc của tôi, ngoài ra, tôi không cần biết).
Lần này rời phố Plumet ra đi vội vã gần như đi trốn, Jean Valjean chỉ đem
theo có mỗi cái va ly ướp hương mà Cosette gọi là người bạn không rời.
Mang theo hòm xiểng nặng thì phải có phu vác, mà có phu vác là có người
hay biết chuyện mình. Cho nên ông chỉ gọi một chiếc xe ngựa đến cổng phía
phố Babylone và ra đi ngay. Bà Toussaint vất vả lắm mới được phép gói
ghém một ít quần áo và ít vật dụng trang điểm. Phần Cosette, nàng chỉ mang
theo có giấy má và xấp giấy thấm.
Để lúc ra đi được vắng vẻ và thầm lặng, Jean Valjean đã xếp đặt sao cho
bước ra khỏi nhà đúng vào lúc hoàng hôn. Nhờ thế mà Cosette có thì giờ viết
thư cho Marius. Lúc dọn đến phố L’Homme Armé thì trời đã tối mịt. Cả nhà
đều lặng lẽ đi nghỉ.
Nhà mới ở phố L’Homme Armé qua một sân trong mới đến, thuộc tầng
gác thứ hai. Nhà có hai phòng ngủ, một phòng ăn và một nhà bếp thông với
nhau, ở đó có một cái gác nhỡ đặt chiếc giường thô. Chiếc giường này là
phần của bà Toussaint. Phòng ăn đồng thời cũng là phòng đợi và nằm vào
giữa hai phòng ngủ. Trong nhà có đồ dùng đầy đủ.
Bản chất con người cũng lạ! An tâm cũng dễ như hoang mang, chẳng vì
duyên cớ gì xác đáng cả. Vừa dọn được đến phố L’Homme Armé, Jean
Valjean đã thấy bớt băn khoăn và dần trở lại bình tĩnh. Những nơi yên tĩnh
dường như có một tác dụng hoàn toàn máy móc đến trí não thật. Jean
Valjean quả nhiên thấy mình lây cái yên tĩnh của phố này. Phố tối, người
lạnh. Đường hẹp đến nỗi phải gác ngang cây gỗ trên hai đầu trụ để cấm xe cộ
qua lại. Cả phố như câm điếc giữa cảnh thị thành huyên náo. Lại ban ngày
mà mờ mờ như hoàng hôn và hầu như không cái gì làm xúc động được nữa
với hai dãy nhà hai bên cũ kỹ lặng thinh như những ông cụ già. Ở đấy tưởng
chừng như có sự nguôi quên đang ngưng đọng lại. Và Jean Valjean thấy
sống được. Ai còn có cách tìm ra ông ở đây chứ? Việc trước tiên là ông đem
người bạn không rời đặt cẩn thận bên mình.
Hôm ấy ông ngủ một giấc ngon. Giấc ngủ khuyên nhủ, có thể thêm, giấc
ngủ làm yên lòng. Sáng hôm sau, thức dậy, ông thấy người vui vẻ. Phòng ăn
