những cái đó khiến cho các tướng lĩnh lo ngại. Họ phải vội vã dập tắt những
đám cháy bắt đầu kia. Họ hoãn cuộc tấn công vào các chiến lũy ở Maubuée,
Chanvrerie và Saint Merry lại, cho đến khi diệt câm các đám nổ nhỏ kia
xong, để rồi lúc ấy chỉ còn đối phó với các chiến lũy kia mà thôi, và có thể
đập tan cả trong một trận. Họ tung nhiều đoàn quân vào các đường phố đang
lên men, quét các phố lớn, sục sạo các phố nhỏ, xông trái, tạt phải, khi thì từ
từ và thận trọng, khi thì xung phong. Bộ binh phá cửa các nhà đã bắn ra,
trong lúc đó kỵ binh hành quân giải tán các đám đông trên đại lộ. Cuộc trấn
áp dĩ nhiên là ồn ào và không tránh khỏi tiếng huyên náo đổ vỡ, đặc biệt khi
có xung đột giữa nhân dân và quân đội. Đó là tiếng Enjolras đã nghe thấy
giữa các loạt súng trường và súng đại bác cách quãng. Ngoài ra, anh có thấy
những cáng tải thương đi qua ở cuối phố và anh nói với Courfeyrac: “Những
thương binh đó không do ta bắn".
Hy vọng không được lâu, ánh sáng tắt nhanh chóng. Chưa đầy nửa tiếng
đồng hồ, ánh rạng trên không trung đã biến mất, như một ánh chớp không có
sét đánh. Và nghĩa quân cảm thấy tấm áo chì lại đè xuống người họ. Tấm áo
chì làm bằng sự hờ hững của nhân dân đối với những kẻ cố thủ bị bỏ rơi.
Cuộc vùng dậy rộng lớn hiện ra lờ mờ rồi tắt non mất, và bây giờ tâm trí
Bộ Trưởng Bộ Chiến Tranh cũng như chiến lược các tướng lĩnh tập trung
vào ba hay bốn cái chiến lũy còn đứng vững.
Mặt trời đã lên cao. Một nghĩa quân gọi Enjolras:
— Đói lắm. Như thế này thì chúng ta sẽ chết mà không được ăn hay sao?
Enjolras vẫn chồm trên quãng xẻ ở đầu tường, mắt không rời đầu kia
đường phố, gật đầu đáp lại.