bên, có nhiều kỵ binh cầm đuốc xếp hàng chung quanh và tang lễ được cử
hành long trọng như một quốc lễ để tôn kính nhà văn vĩ đại nhất của nước
Pháp. Vào ngày tang lễ, dân chúng đứng xếp hàng dài từ Khải Hoàn Môn tới
Quảng Trường Concorde. Văn hào Victor Hugo được chôn trong Điện
Panthéon, nơi an nghỉ của các vĩ nhân của nước Pháp.
Victor Hugo là nhà văn, nhà thơ vĩ đại nhất của nước Pháp. Sự rộng
lượng trong các tư tưởng của ông, sự ân cần trong cách diễn tả đã làm rung
động tâm hồn người đọc bởi vì ông là nhà thơ của người bình dân, đã viết ra
văn, làm ra thơ với đặc tính giản dị nhưng bao hàm bên trong sức mạnh, đề
cập cả về niềm vui lẫn nỗi buồn của nhiều người. Khi được hỏi ai là nhà thơ
lớn nhất của nước Pháp, văn hào André Gide đã trả lời: "Vẫn là Victor
Hugo". Victor Hugo có thể bị chỉ trích về sự nông cạn của tâm hồn tác giả và
sự tầm thường của các nhân vật trong chuyện, nhưng tầm vóc tài năng của
ông về văn chương, bao gồm cả kịch nghệ và thơ phú, thật là bao la, không
có ai sánh kịp trong lịch sử văn học kể từ thời Shakespeare và Goethe. Mặc
dù không phải là nhà tư tưởng sâu sắc, Victor Hugo vẫn là nhà văn chân
thành, hiến mình cho "Chân, Thiện, Mỹ" và ông là văn hào được dân chúng
Pháp yêu chuộng nhất.
Về Kịch Nghệ, Victor Hugo là người phát ngôn của trường phái Lãng
Mạn, ông đã lên án sự cứng rắn về ngôn ngữ và hình thức của trường phái
Cổ Điển, chỉ quen dùng đề tài là các vua chúa Hy Lạp hay các anh hùng La
Mã. Victor Hugo đề nghị dùng lịch sử cận đại với nhân vật trong các vở kịch
có thể là một người tư sản, một tên cướp… nhưng vẫn mang vẻ cao thượng
trên kịch trường và như vậy đã chuyển hướng Kịch Nghệ về đường lối Hiện
Thực.
Về phương diện tiểu thuyết, Victor Hugo đã đề cập tới các vấn đề luân lý
với các nhân vật trong truyện làm các hành động đơn giản nhưng không thể
quên được. Cuốn truyện "Nhà Thờ Đức Bà Paris" là một tiểu thuyết lịch sử,
với thời điểm là các năm 1400 tại thành phố Paris. Cuốn tiểu thuyết "Chín
Mươi Ba" nói về các biến cố của cuộc Cách Mạng Pháp, còn cuốn «Những
Người Khốn Khổ» được đặt vào trong khung cảnh của nước Pháp cùng thời
đại với nhà văn, với nhân vật Jean Valjean phấn đấu để có thể thực hiện một
đời sống hữu ích mặc dù các thành kiến của một xã hội tàn ác. Như vậy cuốn
