buông thõng xuống đất, bàn tay của ông cụ. Enjolras nghiêng mình hôn bàn
tay đáng kính ấy, cũng như hôm qua anh đã hôn vừng trán. Hai cái hôn này
là hai cái hôn duy nhất trong đời anh.
Hãy rút ngắn câu chuyện. Chiến lũy đã chống cự như một cửa thành
Thèbes,
giờ đây, quán rượu chiến đấu như một căn nhà thành Saragosse.
Những cuộc kháng cự như thế tất phải cục cằn. Không khoan tha.
Không thể có điều đình. Miễn giết được nhiều là chết thỏa. Khi Suchet bảo:
“Đầu hàng đi". Thì Palafox đáp: “Hết đạn đại bác thì đã có dao!” Trong trận
đánh chiếm quán rượu Hucheloup, có đủ cả những việc xảy ra trong một trận
đánh thành. Có đá tảng từ mái nhà, từ cửa gác giáng như mưa xuống đầu
quân tấn công; các tảng đá ấy chẹt chết nhiều binh lính một cách thảm khốc
làm cho bọn khác điên tiết lên; có đạn vèo ra từ cửa thông hơi trên gác, từ
hầm nhà; có tấn công điên cuồng, có phòng ngự say máu. Có cả sự tàn sát
như điên, như dại khi đã phá được cửa xông vào.
Quân tấn công bị vướng chân trong các cánh cửa bị chọc thủng và xô đổ
xuống đất, nên khi nhào được vào trong quán thì không tìm thấy bóng một
nghĩa quân nào. Nghĩa quân cũng đã dùng búa chặt cái thang trôn ốc rơi
xuống giữa phòng. Một vài người bị thương sắp chết nằm lại đấy, còn tất cả
những người sống sót đều lên tầng gác. Từ miệng thang gác, hỏa lực giáng
xuống kinh khủng. Đó là những viên đạn cuối cùng. Khi bắn hết, khi những
người hấp hối khủng khiếp ấy không còn thuốc, không còn đạn, thì mỗi
người cầm hai chai thứ nước mà Enjolras đã dự trữ. Họ dùng loại quả chùy
mỏng mảnh một cách dễ sợ ấy để đối địch với lũ người đương leo lên. Đó là
những chai acide. Cuộc tàn sát có những chuyện rùng rợn như thế nào,
chúng tôi cứ thuật ra như thế ấy. Người bị vây, than ôi! Có cái gì thì cầm cái
ấy làm vũ khí, Archimède
bắn lửa chịu nước đốt tàu, tuy vậy không vì
thế mà người ta bớt kính nể Archimède. Nhựa thông sôi cũng không làm
giảm vinh quang của Bayard.
Chiến tranh gồm toàn những sự khủng
khiếp, đã chiến tranh thì còn lựa chọn cái gì?
Mặc dù vướng víu và phải bắn từ dưới lên, những tràng súng của quân tấn
công cũng rất ác liệt. Miệng thang không mấy chốc mà đã viền những đầu
người chết, máu chảy xuống từng dòng nóng hổi và đỏ ngòm. Sự náo động
tưởng không bút nào tả xiết. Khói nóng lùng bùng trong nhà làm cho gian
