VIII
MỤ VICTURNIEN TIÊU BA MƯƠI LĂM FRANCS
VỀ KHOẢN ĐẠO ĐỨC
Fantine thấy có việc làm ăn thì cũng vui được một độ. Sống lương thiện
bằng hai bàn tay lao động, đó quả là một ân huệ trời ban. Lòng ham thích lao
động trở lại với chị. Chị sắm một cái gương và sung sướng ngắm cái vẻ tươi
trẻ, mái tóc óng ả, hàm răng xinh đẹp của mình. Chị quên nhiều nỗi cay cực
trước đây, chị chỉ còn nghĩ đến con Cosette của chị và tương lại hứa hẹn. Chị
thấy sung sướng rồi. Chị thuê một căn phòng, mua chịu một ít đồ đạc, hẹn
lĩnh công trả dần, đó cũng là một tí tàn tích còn sót lại của cách sống bừa bãi
trước kia.
Không thể nói là mình đã có chồng, chị cũng không dám nói là có con.
Những tháng đầu, chị gửi tiền về trả vợ chồng nhà Thénardier sòng phẳng.
Vốn chỉ biết ký mấy chữ tên, chị phải thuê người viết thư hộ. Chị thuê viết
thư luôn, làm nhiều người để ý. Ở bên xưởng đàn bà người ta bắt đầu xì xào
rằng Fantine “hay gửi thư” và “có vẻ khả nghi”. Thiên hạ càng hay thóc
mách những chuyện không can dự đến họ.
Tại sao ông kia lại cứ tối tối mới lần mò đến nhỉ? Sao ông nọ cứ thứ năm
thì không móc chìa khóa ở chỗ mọi bữa? Và ông ta lại cứ chọn phố nhỏ mà
đi? Sao bà này lúc nào cũng xuống xe trước khi về đến nhà? Sao cô kia còn
khối giấy viết thư đã mua thêm cặp nữa?… Có người vì muốn khám phá
những loại bí mật như trên, những việc hoàn toàn không dính dấp đến họ, đã
tiêu phí nhiều tiền của, thời giờ, công sức hơn là làm mười việc từ thiện. Họ
tò mò không vì gì cả, tò mò cho vui, tò mò chỉ vì thích tò mò thôi. Họ theo
dõi cậu kia, cô nọ hàng ngày, đứng rình hàng giờ ở góc phố, xó tường, mặc
đêm tối, mặc mưa phùn, gió rét. Họ cho tiền những đứa đem thư, đãi rượu
anh xe, người ở, mua chuộc cô sen, bà vú, lấy lòng những người coi cổng.
Để làm gì? Chẳng làm gì cả. Chỉ do cuồng ý muốn trông, muốn biết, muốn
thông tỏ việc người. Chỉ do cái ngứa ngáy của tật mách lẻo. Nhiều khi biết
được điều bí mật của người ta, thóc mách nói đi nói lại, phơi trần nó ra ánh
