— Bẩm ngài năm trăm francs.
— Tiền đây.
Ông Madeleine để tờ giấy bạc lên bàn rồi đi ra, lần này không trở lại nữa.
Lão Scaufflaire bứt đầu bứt tai tiếc rẻ mãi sao không nói một nghìn francs.
Thật ra cả cỗ xe và con ngựa chỉ đáng giá một trăm écu thôi. Lão gọi vợ ra
kể lại đầu đuôi câu chuyện. “Quái cái nhà ông này đi đâu thế nhỉ?” Vợ chồng
bàn nhau. Vợ nói: “Ông ấy đi Paris”. Chồng bảo: “Không phải”. Ông Thị
Trưởng bỏ quên mảnh giấy có ghi bút chì trên lò sưởi; lão cầm lấy cố đoán
xem. “Năm, sáu và tám rưỡi? Có lẽ đây là những trạm trên đường thiên lý”.
Lão quay lại bảo vợ: “Tìm ra rồi". - “Thế nào?" - “Từ đây đến Hesdin năm
dặm, từ Hesdin đến Saint Pol sáu dặm, từ Saint Pol đến Arras tám dặm rưỡi.
Ông ấy đi Arras”.
Lúc ấy ông Madeleine về đến nhà.
Lúc trở về, ông đi theo con đường khác dài hơn, không đi ngang qua cửa
nhà cha xứ nữa. Hình như ông sợ nó cám dỗ. Đến nhà, ông lên ngay phòng
riêng và đóng cửa lại. Việc đó cũng thường thôi, vì có hôm ông cũng đi nghỉ
sớm được. Tuy thế, mụ gác cổng, đồng thời cũng là người hầu hạ duy nhất
của ông, cũng để ý nhận thấy ông tắt đèn từ lúc tám rưỡi, nên gặp người thủ
quỹ về sau đi qua, mụ thuật chuyện lại và thêm: “Ông Thị Trưởng ốm đau gì
phải không? Tôi coi bộ ông ta làm sao ấy". Người thủ quỹ ở ngay bên phòng
dưới ông Madeleine. Chẳng để ý gì đến lời mụ gác cổng, hắn đi nằm và ngủ
ngay. Vào khoảng nửa đêm, hắn giật mình thức giấc. Trong giấc ngủ hắn
nghe như có tiếng động ở tầng trên. Hắn lắng tai nghe. Có tiếng chân người
đi đi lại lại. Nghe kỹ thì là tiếng giầy của ông Madeleine. Hắn kinh ngạc vì
thường thì trước giờ ông dậy, trong phòng ông không bao giờ có tiếng động.
Một lúc sau lại hình như có tiếng tủ mở ra rồi khép lại. Có tiếng bàn ghế dịch
đi rồi im lặng, rồi lại có tiếng chân bước. Hắn ngồi nhổm dậy, tỉnh hẳn, nhìn
qua cửa kính sang phía tường trước mặt thấy có ánh sáng đo đỏ ở cửa sổ nào
chiếu ra. Cứ cái hướng ánh sáng ấy thì đúng là cái cửa sổ phòng ngủ của ông
Madeleine. Ánh sáng lung linh hình như là có ai đốt cái gì chứ không phải
thắp đèn. Bóng sáng không in hình nẹp cửa kính, như thế nghĩa là cửa kính
không đóng. Trời rét thế này mà mở toang cả cửa sổ cũng là một điều lạ.
Hắn quay qua ngủ lại. Một vài giờ sau, hắn lại thức giấc. Vẫn cái bước chân
