X
PHƯƠNG PHÁP CHỐI CÃI
Đã đến lúc kết thúc cuộc tranh cãi. Ông Chánh Án gọi bị cáo đứng dậy và
theo thủ tục hỏi: “Anh còn muốn nói thêm điều gì để bào chữa cho anh nữa
không”. Hắn đứng sững như không nghe thấy gì, hai tay cứ mân mê cái mũ
vải bẩn thỉu đến ghê tởm.
Ông Chánh Án nhắc lại câu hỏi một lần nữa. Lần này hắn nghe rõ. Hình
như hắn đã hiểu. Hắn có cái cử chỉ một người vừa bừng tỉnh dậy. Hắn đưa
mắt nhìn chung quanh một lượt, nhìn đám đông, nhìn bọn sen đầm, nhìn ông
luật sư biện hộ, những ông hội thẩm, các quan tòa. Hắn để nắm tay to tướng
lên chỗ vành gỗ trước mặt, nhìn quanh lượt nữa rồi bỗng nhiên nhìn thẳng
vào ông Công Tố, cất tiếng nói. Người ta có cảm tưởng là một hỏa sơn phun
lửa. Hình như bao nhiêu lời nói đều muốn xô cả ra ngoài miệng một lúc,
lủng củng, dồn dập, xô đẩy nhau, lẫn lộn. Hắn nói:
— Tôi xin nói như thế này. Rằng tôi trước làm nghề chữa xe ở Paris.
Chính ngay ở hiệu ông Baloup. Công việc nặng nhọc lắm. Cái nghề chữa xe
bao giờ cũng phải làm ở ngoài trời, trong sân, chủ tốt mới cho làm trong nhà
trại, có bao giờ được ở trong xưởng cửa ngõ tử tế, vì cần phải có chỗ rộng,
các ông ạ. Mùa đông rét mướt quá phải đập vào cánh tay cho đỡ cóng, nhưng
mà chủ không muốn thế, bảo mất thời giờ. Cầm, nắn sắt trong sắt trong lúc
giá đóng ngay trong kẽ đá lát sân, khổ lắm! Làm nghề ấy nó chóng già người
đi. Chưa đến tuổi đã lụ khụ như ông lão rồi. Đến bốn mươi tuổi là kiệt sức.
Tôi thì tôi đã năm mươi ba, nhiều gian truân lắm. Mà bọn thợ thuyền thì tai
ác lắm! Thấy ai già yếu thì động một tí chúng gọi là con cóc già, con bò già!
Tôi chỉ còn kiếm được mỗi ngày ba mươi xu; họ cố tình trả công rẻ mạt, họ
lấy nê là mình già yếu mà. Tôi đã vậy, trước kia tôi lại còn đứa con gái làm
nghề thợ giặt ở bến sông, nó cũng kiếm phần nó được một ít. Cả hai cha con
ngày ấy làm ăn cũng tiềm tiệm đủ. Nó làm cũng cực nhọc lắm. Suốt ngày
ngâm nửa mình trong bể giặt. Trời mưa, trời tuyết, gió bấc vun vút vào mặt
như cắt thịt cũng mặc. Trời lạnh nước đóng thành băng cũng phải giặt. Lắm
khách không có nhiều quần áo, đưa giặt chờ lấy ngay, nếu không làm thì mất
