Cuộc tấn công của cánh phải vào Papelotte có tính triệt để hơn. Phải làm
rối loạn cánh trái quân Anh, cắt đứt đường đi Bruxelles, chặn đường quân
Phổ có thể kéo sang, đánh chiếm Mont Saint Jean, dồn Wellington về
Hougomont, từ đó về Braine L’Alleud và từ L’Alleud đẩy luôn về Hal. Kế
hoạch như thế rõ như ban ngày. Trừ một vài sự biến nhỏ, cuộc tấn công này
đã đạt được mục tiêu: Chiếm được Papelotte và hạ được Haie Sainte.
Ở đây có chi tiết cần ghi lại. Trong hàng ngũ bộ binh Anh, đặc biệt trong
lữ đoàn Kempt, có khá nhiều tân binh. Đứng trước các chiến sĩ bộ binh đáng
gờm của chúng ta, những tên lính trẻ ấy tỏ ra khá dũng cảm và lòng dũng
cảm ấy đã khiến cho sự thiếu kinh nghiệm của họ trở nên được việc. Họ biến
thành những xạ thủ tài tình. Binh lính mà chiến đấu theo kiểu xạ thủ thì gần
như độc lập hành động, chỉ vì mình chỉ huy lấy mình; những tên lính trẻ ấy
vì thế, tỏ ra có ít nhiều cái tính sáng tạo và sự hăng máu của quân Pháp. Loại
bộ binh chưa có kinh nghiệm này rất là ưa bắn. Điều đó Wellington không
thích.
Sau khi Haie Sainte bị hạ, thì trận đánh chao đảo, thắng lợi không ở về
bên nào rõ rệt. Trong ngày hôm ấy, từ trưa đến bốn giờ chiều, có chỗ không
rõ. Trận đánh có một quãng ở giữa gần như mờ mờ, hình như là cảnh hỗn
chiến mù mịt. Trời đất như tối sầm lại lúc này. Trong đám sương mù ấy,
nhiều đợt sóng dài chao qua đảo lại, một vùng màu sắc loạn xạ, vun vút, nhìn
phát choáng váng. Đó là tất cả mớ quần áo, mũ mãng, giày dép, trong quân
trang thời bấy giờ mà ngày nay không còn biết đến nữa: Những mũ ống có
chòm tua như ngọn lửa, những túi da lòng thòng, những dây da mang chéo,
những bọc lựu đạn, những áo thêu của kỵ binh, những đôi ủng đỏ đầy nếp,
những chiếc mũ kỵ binh viền tua xoắn ốc; rồi bộ binh của Brunswick quân
phục xám đen chen lẫn với bộ binh Anh quân phục đỏ tươi, cầu vai trắng
thêu nổi trên áo lính Anh, cái mũ da tròn và dài quấn dây đồng, có bờm bằng
lông màu đỏ của khinh kỵ Đức, rồi lính Écossais để gối trần và mặc áo khoác
carreau, lính cận vệ ta mang găng tay trắng. Tất cả những cái đó hình như
những bức tranh, những sắc màu, hình khối cần cho một họa sĩ, hơn là
những trận tuyến chiến lược, những vị trí, những người cần cho một tướng
pháo binh.
Trong một trận đánh thường xen vào một lượng bão táp nhất định. Cái gì
