khối rất vững, đạn pháo bắn vào chỉ xước qua chứ không suy suyển nổi.
Chung quanh cao nguyên, quân Anh đã cắt xén các hàng giậu, phát những lỗ
trống trong các chòm hoa dại, giấu một họng đại bác giữa hai cành cây, biến
các bụi gai thành công sự đặt súng. Pháo binh của họ đều phục như vậy trong
bụi bờ cả. Công việc lừa gạt ấy được phép đem dùng vì trong chiến tranh có
thể dùng cạm bẫy. Có điều họ làm khéo quá đến nỗi, Napoléon hồi chín giờ
sáng, đã cho Haxo đi trinh sát pháo địch, chẳng trông thấy gì cả và trở về báo
cáo là không có gì trở ngại cả, trừ hai chiến lũy chắn ngang các con đường đi
Nivelles và Genappe. Bấy giờ lúa cũng đã tốt; men theo bờ cao nguyên, quân
Anh cũng đã cho tiểu đoàn 95 của lữ đoàn Kempt, trang bị bằng súng nhẹ và
nhanh, nằm phục sẵn trong lúa.
Sau khi đã chống đã chèn một cách bảo đảm như vậy, mặt giữa của đạo
quân Anh - Hà Lan coi như ở vào thế khá vững chãi. Chỗ hở của trận địa này
là khu rừng Soignes, liền sát với chiến trường nhưng có các đầm nước Groe
Nendael và Boitsfort cắt ngang. Nếu phải lùi vào đó thì dù một quân đoàn
cũng khó mà không tiêu tan, vì các trung đoàn lập tức vỡ nát ngay, còn pháo
thì chết chìm trong các đầm nước. Rút lui vào đó, theo ý kiến của nhiều
người trong nghề - đành rằng có kẻ khác bác bỏ - chỉ là một cuộc tháo thân,
mạnh ai nấy chạy mà thôi.
Wellington rút từ cánh phải một lữ đoàn của Chassé từ cánh trái một lữ
khác của Wincke và sư đoàn Clinton về tăng cường cho mặt giữa, phụ lục
hai bên là bộ binh của Brunswick, của Nassau, quân Hanovriens và quân
Đức. Như vậy là Wellington nắm trong tay hai mươi sáu tiểu đoàn. Và, như
Charras nói, cánh phải của đạo quân đã bẻ cụp lại đằng sau mặt giữa. Ở chỗ
ngày nay gọi là “Bảo tàng Waterloo” là một khẩu đội pháo khổng lồ che
khuất sau một đống bao đất. Ngoài ra, Wellington còn có sau một nếp đất
cao, đội kỵ binh cận vệ của Somerset gồm một nghìn bốn trăm ngựa, phân
nửa của đoàn kỵ binh Anh nổi tiếng. Phần của Ponsonby đã bị tiêu diệt,
nhưng đoàn của Somerset hãy còn đó.
Khẩu đội pháo nếu bố trí xong xuôi sẽ có thể hầu như là một công sự. Nó
được đặt sau một bức tường thấp trong vườn, phủ vội lên một lớp bao cát và
đắp nhanh một vành đất rộng và cao án ngữ. Công sự này chưa hoàn thành,
vì không còn đủ thì giờ để rào ngăn chung quanh nữa. Wellington trong lòng
