V
ĐỨC CHA BIENVENU DÙNG ÁO LÂU QUÁ
Đời tư của ông Myriel cũng cùng chung một số nguyên tắc như đời công.
Với kẻ được xem gần thì cái nghèo tự nguyện trong cuộc sống của ông Giám
Mục thành Digne là một cảnh tượng trang trọng và đáng yêu. Như người già
và phần lớn những người hay suy tưởng, ông ít ngủ, nhưng lại ngủ say. Buổi
sáng ông tĩnh tọa một giờ rồi đi làm lễ, hoặc ở Nhà Thờ Lớn hoặc ở phòng
nguyện trong nhà. Lễ xong, ông ăn sáng một cái bánh mì bằng bột tiểu mạch
nhúng trong sữa bò nhà. Sau đó ông bắt đầu làm việc.
Làm Giám Mục bận rộn thật. Thường xuyên ông phải tiếp vị bí thư của
Tòa Giám Mục, thường là một chức sắc và hầu như ngày nào cũng phải gặp
các cha xứ. Ông còn phải kiểm tra công việc các hội, phân phát các đặc ân
này nọ, xem xét cả một thư viện nhà chung, nào sách xem lễ, nào sách bổn,
sách kinh… rồi thảo các thư từ hành đạo, chuẩn y các bài thuyết pháp, giải
hòa các vụ xích mích giữa cha xứ và xã trưởng, rồi còn một mớ thư từ giao
dịch về phần đạo, về phần đời, một bên là Nhà Nước, một bên là Tòa Thánh,
thôi thì trăm công nghìn việc. Thì giờ còn lại ngoài những công việc bề bộn
ấy và những buổi lễ, những giờ đọc kinh, dành cho kẻ khó, người ốm đau,
sầu muộn, còn thừa ông dùng vào lao động. Khi thì ông cuốc đất trong vườn
nhà, khi thì ông đọc và viết. Hai công việc nhưng ông chỉ dùng một tên gọi:
Làm vườn. “Trí óc cũng là một cái vườn”, ông nói.
Đến trưa, ông ăn cơm. Bữa trưa cũng giống như bữa sáng. Quãng hai giờ
chiều, hôm trời tốt, ông ra khỏi nhà, dạo xem phong cảnh thôn dã hoặc phố
phường, nhiều lúc ghé thăm các túp lều tranh. Ông đi một mình suy nghĩ
trầm ngâm, mắt nhìn xuống, tay chống gậy dài, trên mình chiếc áo lụa lót
bông ấm, màu tím, dưới chân đôi giày thô với bít tất tím và trên đầu chiếc
mũ dệt có ba góc để thòng xuống ba quả găng vàng viền hạt cườm.
Chỗ nào ông có mặt cũng vui như hội. Có thể nói ông đi qua ở đâu là đem
theo đó một cái gì ấm áp và sáng sủa. Trẻ con, người già dắt nhau ra tận cửa
đón ông Giám Mục cũng như đón ánh mặt trời. Ông ban phúc cho mọi người
và mọi người cầu phúc cho ông. Bất kỳ ai có cần việc gì, người ta đều chỉ
