vọng. Lưng chừng bề mặt ngôi nhà quay ra phố Droit Mur này, ở tất cả các
cửa sổ các tầng gác, đều có những chậu hình phẫu bằng chì. Một cái ống
chính chia thành nhiều nhánh dẫn đến những chậu kia, như hình một cái cây.
Những ống ấy với hàng trăm nhánh cong queo của nó giống như những cành
nho già trụi lá quằn quèo trước cửa những vườn trại cũ. Cái cây kỳ quặc mọc
trên tường ấy với những cành bằng tôn và bằng sắt là vật liệu đập vào mắt
Jean Valjean. Ông đặt Cosette dựa vào một cái trụ bên đường, dặn em bé
ngồi im lặng và chạy tới chỗ cái ống sà xuống sát mặt đất. May ra có thể leo
lên từ đó và trèo vào trong nhà. Nhưng cái ống đã nát không dùng được nữa
và gắn rất lỏng lẻo vào tường. Vả lại tất cả những cửa sổ của ngôi nhà im
lặng này đều bịt gióng sắt dày, cả những cửa sổ sát mái cũng vậy và ánh
trăng đang dọi vào mặt này của ngôi nhà ấy, người theo dõi ở đầu phố đàng
kia có thể nhìn thấy Jean Valjean trèo lên đấy. Rồi con Cosette thì làm sao?
Làm thế nào đẩy Cosette lên một mái nhà gác ba tầng?
Jean Valjean đành bỏ ý định leo lên theo cái ống kia và ông đi men theo
tường để trở về phố Polonceau. Khi tới cái vách tường lùi vào, nơi ông đã
đặt Cosette, ông nhận ra rằng ở đó không ai có thể nhìn thấy ông. Như chúng
tôi đã giải thích ở trên, ở chỗ này không ai có thể nhìn thấy Jean Valjean, dù
người ấy đứng ở đâu. Thêm vào đó ông ta lại đang ở trong bóng tối. Và ở đó
có hai cái cửa, may ra có thể xô hai cái cửa ấy mà vào. Bức tường trên có
cây bồ đề và cây leo chắc là giáp với một cái vườn mà ông có thể ẩn mình
được, tuy rằng lúc này cây chưa có lá và ông có thể ở đấy cho đến hết đêm.
Thời gian trôi qua, cần phải hành động nhanh. Ông đẩy thử cái cổng xe và
nhận ra ngay là nó bị chặn ở cả hai phía trong và phía ngoài. Ông lại gần
cổng lớn với nhiều hy vọng hơn. Cái cổng đã mục nát, rất tồi tàn và vì nó
rộng quá cho nên lại càng không chắc, các tấm ván đã mục, các nẹp sắt - chỉ
có ba nẹp thôi - đã rỉ hoen cả. Ông tin là có thể chọc thủng cái cổng mọt ấy.
Nhưng xem kỹ ông thấy cái cổng ấy không phải là một cái cổng. Không có
chốt, không có nẹp sắt, không có khóa, không có kẽ hở ở giữa. Những nẹp
sắt chạy ngang cả mặt cổng, không có chỗ nào đứt quãng. Qua những lỗ
hổng của những tấm ván ấy, nhìn thấy những viên đá to, đá nhỏ gắn xi măng
một cách xơ sài mà người qua đường cách đây mười năm còn trông thấy.
Cuối cùng ông kinh hoàng nhận ra rằng cái hình thức cổng ấy chỉ là cái vỏ
