I
NHÀ TU, Ý NIỆM
Quyển sách này là một tấm thảm kịch mà nhân vật thứ nhất là vô biên.
Con người là nhân vật thứ hai.
Thế rồi, vì trên con đường của chúng ta có một nhà tu, chúng ta phải đi
vào nhà tu ấy. Vì sao? Bởi vì nhà tu, Phương Đông có, Phương Tây có, ngày
xưa có, ngày nay cũng có, đạo thiên nhiên, Đạo Phật, Đạo Hồi cũng như đạo
Catholique cũng có. Nhà tu là một bộ máy quang học mà con người dùng để
soi vào vô biên.
Đây không phải là chỗ khai triển quá mức độ một vài ý niệm, tuy vậy,
mặc dầu gìn giữ triệt để sự dè dặt, những giới hạn và cả niềm công phẫn,
chúng tôi phải nói rằng, mỗi khi gặp trong một con người cái vô biên, được
hiểu đúng hay hiểu sai, chúng tôi cũng cảm thấy một niềm tôn kính. Ở trong
nhà thờ Do Thái, trong thánh thất Đạo Hồi, trong chùa Phật, trong miếu mạo
của người da đỏ, ở đâu cũng có một mặt xấu xa mà ta ghê tởm và một mặt
cao siêu mà ta tôn thờ. Một sự chiêm ngưỡng cho trí tuệ, một sự mơ mộng
vô biên; ánh sáng phản chiếu của Chúa, trên các bức tường nhân loại.
