năn nỉ để xin hoãn nợ. Trong số 1,2 tỷ đô-la phải trả trong mười tám
tháng đầu của lộ trình, nước Đức chỉ thanh toán được có hơn một
nửa.
TRONG KHI NƯỚC ĐỨC dồn sức đàm phán hòng giảm nhẹ
gánh nặng từ các khoản bồi thường chiến phí, chính sách kinh tế
nội địa của nó, vốn đã rất tệ trong suốt thời gian chiến tranh vừa
qua, giờ càng trở nên thảm hại hơn. Toàn bộ đất nước rơi vào cảnh
hỗn loạn liên miên, lúc nào cũng cận kề bờ vực nổ ra cách mạng, lại
được điều hành bởi một loạt các chính phủ liên hiệp yếu kém, và
hầu như không có khả năng kiểm soát tình hình tài chính của đất
nước. Ngoài những chi phí phụ trội khổng lồ do chiến tranh để lại –
trợ cấp cho cựu binh và các quả phụ, vợ của những binh lính chết
trận, bồi thường thiệt hại cho những người đã mất hết điền sản
tại các vùng lãnh thổ đã bị chiếm mất theo phán quyết của Hiệp
ướ
c Versailles – các chính phủ còn phải đảm đương những nghĩa vụ
xã hội hết sức nặng nề: ngày làm việc tám giờ cho công nhân, bảo
hiểm cho người thất nghiệp, trợ cấp sức khỏe và phúc lợi cho người
ốm bệnh và người nghèo. Những vấn đề tài chính của nước Đức
chủ yếu là do tự nó chuốc lấy. Tuy nhiên, các khoản bồi thường
chiến phí khiến cho tình hình tài khóa vốn đã rối như canh hẹ
của nước này càng thêm phần vô vọng hơn. Để bù đắp lại các thâm
hụt, hầu hết các chính phủ của Đức đều cậy nhờ Ngân hàng Trung
ươ
ng Đức in thêm tiền.
Vào năm 1914, 4,2 đồng mark Đức đổi được một đô-la, có nghĩa
là đồng mark có giá trị gần bằng 24 cent. Đến đầu năm 1920,
khi những hiệu ứng của chính sách tài trợ cho chiến tranh thông qua
con đường lạm phát phát huy toàn bộ sức mạnh của nó trên toàn hệ
thống, 65 mark đổi được một đô-la – đồng mark giờ đây chỉ có giá
trị bằng 1,5 cent – và mức giá chung vọt lên gấp chín lần so với
hồi năm 1914. Trong mười tám tháng tiếp theo, mặc dù thâm hụt
